قانون گذاران اپوزیسیون ترکیه پس از آنکه سحاپ کاوچی رییس بانک مرکزی پاسخ روشنی به سؤالشان نداد جلسه را ترک کردند. قانون گذاران درباره هزینه ضمانت  دولت در طرح پس انداز لیر  از رییس بانک مرکزی سوالاتی را مطرح کردند  که پس از آنکه او پاسخ مشخصی ارائه نکرد جلسه را ترک کردند.

دورموس یلماز قانون گذار حزب خوب ترکیه و رییس سابق بانک مرکزی در روز جمعه در کمیسیون پارلمان اعلام کرد که ما نگران بکارگیری ترفندهای حسابداری مانند آنچه در سال 2021 مشاهده کردیم، هستیم.

ییلماز اولین نفری بود که جلسه را ترک کرد و به دنبال او افرادی از حزب خوب، حزب جمهوری خواه خلق و حزب دموکراتیک خلق ترکیه جلسه را ترک کردند و فقط متحدان  از حزب عدالت و توسعه و  حزب حرکت ملی در جلسه باقی ماندند.

سحاپ کاوچی گفت که برنامه حساب های محافظت شده با ارز خارجی مانند  حراج های کوچک در بازار ارز است که از ذخایر بزرگ بانک مرکزی محافظت می‌کند.

دولت ترکیه تقریاً یکسال گذشته همزمان با سقوط ارزش لیر حساب سپرده‌های محافظت شده در برابر دلار را معرفی کرد. در این طرح پول هایی که در حساب های مذکور سپرده می شد در مقابل نوسانات لیر در برابر دلار با ضمانت دولت بیمه می‌شد. این طرح که مانع از سقوط ارزش لیر شد در حال حاضر 34 درصد از سپرده های لیر کشور ترکیه را تشکیل می دهد. بانک مرکزی از ابتدای اجرای طرح تا کنون میزان پرداختی به صاحبان این سپرده ها را اعلام نکرده است.

جمال اوزتوک یکی از نمایندگان حزب عدالت و توسعه پس از خروج مخالفان گفت شما باید به ما بگویید اگر طرح سپرده محافظت شده لیر نبود نرخ دلار به چه رقمی می رسید؟ آیا نکته محرمانه ای برای خبرنگاران ما دارید؟

رجب طیب اردوغان در یک مدل نامتعارف اقتصادی با وجود تورم بالا تصمیم به کاهش نرخ بهره گرفت تا تولید، اشتغال و صادرات بهبود پیدا کند. این سیاست منجر به تشدید  تورم در این کشور شد و به ارزش لیر در مقابل دلار فشار وارد کرد و موجب سقوط لیر شد. اردوغان برای جلوگیری از کاهش ارزش لیر در برابر دلار، جلوگیری از تبدیل لیر به دلار و افزایش تبدیل دلار به لیر سپرده های محافظت شده ارزی را معرفی کرد.

در ماه نوامبر کسری تراز تجاری ترکیه ادامه پیدا کرد و نشان داد که برنامه اردوغان برای رونق اقتصادی در خطر است.

بر اساس گزارشات وزارت بازرگانی ترکیه نرخ رشد صادرات ترکیه با کاهش میزان صادرات به اروپا که بزرگترین بازار هدف ترکیه است برای پنجمین ماه متوالی کاهش پیدا کرد. میزان صادرات ترکیه با افزایش 1.9 درصدی به 21.9 میلیارد دلار رسید.

در همین حال واردات با افزایش 14 درصدی به 30.7 میلیارد دلار رسید که افزایش محموله های وارداتی نفت و گاز نیز در این تغییر بی تأثیر نبوده است.

با پیشی گرفتن واردات از صادرات کسری تراز تجاری در محدوده 8.8 میلیارد دلار ی برای ترکیه در ماه نوامبر ثبت شد که نسبت به سال گذشته 62 درصد افزایش داشته است. میزان کسری یازده ماهه با افزایش 154 درصدی به 99.9 میلیارد دلار رسید.

کاهش سرعت ماشین صارات منجر به اعتراض رهبران تجاری ترکیه شده است آن ها می گویند ارزش بیش از حد لیر موجب کاهش قدرت رقابت کالاهای ترکیه ای شده است. مصطفی گول تپه رییس مجمع صادرات ترکیه در مصاحبه با بلومبرگ اعلام کرده است که میزان نرخ ارز متناسب با تورم 85.5 درصدی  تغییر نکرده و همین مسئله موجب گران تر شدن کالاهای تولید داخل ترکیه شده است.

مارک راچکو تحلیلکر ارشد بارکلیز در ماه گذشته گفت که ارزش لیر در برابر دلار باید تا پایان سال 11 درصد کاهش پیدا کند تا توان رقابتی محصولات ترکی حفظ شود.

با وجودی که در سال جاری لیر یکی از بدترین عملکرد ها را در بازارهای نوظهور ثبت کرده است ولی اقدامات دولت برای ترویج استفاده از پول محلی، ارزپاشی و مداخلات بانک مرکزی نشان می‌دهد که لیر به اندازه ای تضعیف نشده تا تفاوت های تورم و تغییرات ارزش ارز شرکای تجاری ترکیه را منعکس کند. در حالی که با افزایش ریسک رکود میزان تقاضا برای محصولات در حال کاهش است رقابت پذیری محصولات ترکیه نیز در خطر است.