قد و قواره صادرات ایران در برابر حجم اقتصاد چقدر است؟

به گزارش اکوایران، صادرات یکی از مهم‌ترین اجزای اقتصاد است که افزایش آن هم به تقویت جایگاه اقتصاد ایران در میان سایر کشورها کمک می‌کند و هم آورده ارزی برای کشور دارد.

داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهد که ارزش صادرات ایران در بهار سال جاری معادل با 26.5 هزار میلیارد تومان (همت) بوده که نسبت به فصل قبل با کاهشی جزئی مواجه شده است. این رقم در تابستان سال جاری نیز دوباره با کاهش روبرو شده و به سطح 26.2 همت رسیده است.

برای این که به فهم بهتری از حجم صادرات برسیم می‌توانیم آن را با تولید ناخالص داخلی که بیانگر کل تولیدات اقتصادی محقق شده در یک دوره زمانی مشخص است مقایسه کنیم. به این منظور، حجم صادرات به حجم تولید ناخالص داخلی تقسیم شده است. حاصل این نسبت نشان می‌دهد که ارزش صادرات در هر دوره معادل با چه ارزشی از تولید ناخالص داخلی در همان دوره است.

بررسی روند 17 ساله این نسبت نشان می‌دهد که این شاخص از بهار سال 85 تا اواسط سال 97 حدودا در سطحی بین 28 درصد تا 17 درصد نوسان کرده اما از نیمه دوم سال 97 با افت شدیدی مواجه شده که تا زمان حال نیز ادامه پیدا کرده است.

روند نزولی نسبت ارزش صادرات به کل تولیدات اقتصادی طی 17 سال اخیر

داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهد که در بهار سال 85 حجم صادرات کالا و خدمات و تولید ناخالص داخلی کل کشور به ترتیب برابر با 3.8 همت و 145 همت بوده است. بر این اساس، حاصل  تقسیم این دو شاخص به هم به رقم 26.4 درصد می‌رسد. یعنی در این زمان، ارزش صادرات معادل با 26.4 درصد از تولید ناخالص داخلی بوده است. این نسبت تا سال 90 در این حدود این سطح باقی می‌ماند و ناگهان در تابستان سال 91 به محدوده 19.2 درصد افت می‌کند. در این زمان، ارزش صادرات و ارزش تولید ناخالص داخلی به ترتیب 3 همت و 157 همت بوده است.

این روند نزولی دوام نداشت و در زمستان سال 92 رکورد زد و با ثبت نرخ 28.7 درصد به بالاترین سطح خود از سال 85 رسید. می‌توان گفت پاییز سال 97 که دور اول تشدید تحریم‌های غربی پس از خروج آمریکا از برجام در آن به وقوع پیوست نقطه آغاز روند نزولی و افت این شاخص است.

این رویه نزولی تا جایی ادامه پیدا کرد نسبت صادرات به تولید ناخالص داخلی به 7.5 درصد در تابستان سال 1400 رسید. این نرخ کمترین رکورد ثبت شده از سال 85 تا کنون است. در این برهه از زمان، ارزش صادرات 14.7 همت و ارزش تولید ناخالص داخلی 197 همت بود.

آخرین آمار موجود در این زمینه مربوط به تابستان سال جاری است. نسبت ارزش صادرات به تولید ناخالص داخلی در دومین فصل امسال به 12 درصد رسیده است. ارزش صادرات در این زمان برابر با 26.2 همت و ارزش کل تولیدات اقتصادی برابر با 219 همت به ثبت رسیده است. بر این اساس، این نسبت در مقایسه با فصل قبل (12.4 درصد) کاهش و نسبت به مدت مشابه در سال قبل (8.7 درصد) افزایش یافته است.