سنت شکنی دولت در بازار نوپا

به گزارش اکوایران، در سال 1399 برای نخستین بار بانک مرکزی بازاری را در معاملات بین بانکی برگزار کرد که هدف عمده آن تامین نیازهای دولت از مسیر غیر تورمی بود. طبق اعلام بانک مرکزی در آن تاریخ در راستای کاهش هزینه‌های معاملاتی، تسهیل دسترسی بانک‌ها و موسسات مالی غیر‌بانکی به اوراق بدهی دولتی و نیز اتکای تامین مالی دولت از محل فروش اوراق بهادار، بازار اولیه فروش این اوراق، در بازار بین‌بانکی راه اندازی شد.

تاریخ راه اندازی این معاملات در هر سال همواره در آخرین روزهای بهار بود، اکنون اما با شروع تابستان هنوز برگزار نشده است.

بی خبری از حراج اوراق بدهی دولتی 1402

در بازار اولیه اوراق بدهی دولتی دولت می تواند اوراق بدهی خود را به مشتریان خود عرضه می کند. خریداران اوراق عمدتا بانک ها و نهادهای تامین سرمایه هستند که  با مشارکت در بده بستان این بازار با دولت به نوعی در تامین کسری بودجه دولت در هر سال سهیم می شوند. این اوراق نرخ سود و تاریخ سررسید معلومی دارد که در زمان خرید از دولت مشخص می شود. براساس ویژگی های عنوان شده در این اوراق مشتریان در خرید اوراق بدهی دولتی مشارکت می کنند.

به عنوان مثال هرچه نرخ سود اوراق بدهی دولتی بالاتر باشد میزان تمایل به خرید اوراق بدهی دولتی از سوی بازیگران بازار نیز بالاتر خواهد بود.

در همین رابطه بانک مرکزی هر ساله به عنوان کارگزار در فروش اوراق بدهی دولتی بازار بین بین بانکی در میانه خرداد ماه، خبر از نخستین حراج اوراق بدهی دولتی می داد. در سال 1399 نخستین حراج در سیزده خرداد ماه و در سال های بعد در روزهای سوم و چهارم این ماه برگزار می شد.

این در حالی است که در هفته اول تیر ماه هنوز خبری از برگزاری و اعلام آن در دست نیست. 

بررسی بازار اوراق بدهی دولتی در سه سال گذشته

به طور کلی برگزاری بازار اولیه اوراق بدهی دولتی از مهم ترین مسیرهای غیر تورمی تامین کسری بودجه به شمار می رود. برخی از تحلیل‌گران معتقدند زمانی که دولت کسری های خود را از این طریق مرتفع می کند نیازش به پول چاپ کمتر شده و در ادامه مسیر رشد تورم ناهموارتر خواهد شد. 

در همین خصوص داده های بانک مرکزی نشان می دهد در سال 99 ، 125 هزار و740 میلیارد تومان اوراق در 42 مرحله به فروش رسید. این در حالی است که در سال بعد آن یعنی سال 1400، حجم فروش اوراق 90 هزار و 600 میلیارد تومان بود.

در آخر سال 1401 نیز دولت با فروش بالای اوراق در هفته آخر موجب شد تا در پایان سال، حدود 119 هزار میلیارد تومان از کسری بودجه دولت از این مسیر برطرف شود.