رویارویی اردوغانومیکس با مجمع اقتصادخوانده‌ها؛ ترکیه در آستانه فروپاشی اقتصادی؟

به گزارش اکو ایران، همسایه‌های ترکیه به دو دسته تقسیم می‌شوند: کشورهایی که قبل از شروع رای‌گیری از نتایج انتخابات مطلع هستند و کشورهایی که اطلاع پیشینی از نتیجه انتخابات ندارند. ترکیه هنوز در گروه دوم قرار دارد. 

ترک‌ها چند دهه است که به دلیل سیستم انتخاباتی‌شان به خود افتخار می‌کنند و صندوق رای را تنها مکانی می‌دانند که در آن احساس آزادی می‌کنند و ارتباط مستقیم بین شهروندان و سیاستمداران در این کشور برقرار می‌شود.  

کشوری غرق در بحران اقتصادی 

به نوشته میدلیست آی، چند نکته در نتیجه انتخابات تاثیرگذار خواهد بود.اولا، ترکیه در بحبوحه یک بحران اقتصادی است. در مقایسه با سقوط مالی سال 2001، بانک‌ها و شرکت‌ها امروز در وضعیت بهتری قرار دارند. بدهی عمومی حدود 27 درصد تولید ناخالص داخلی است و بعد از زلزله سهمگین این کشور، فضای مالی کافی برای تامین هزینه های آن وجود دارد. توجه داشته باشید که محدودیت اتحادیه اروپا برای سهم بدهی عمومی از تولید ناخالص داخلی 60 درصد است. 

تندباد تورم

در ثانی،  نرخ تورم به سرعت  در حال افزایش است ، که در حال حاضر حدود 50 درصد است. کشور با یک بحران شدید در زمینه تامین هزینه زندگی و معشیت دست و پنجه نرم می‌کند. این مسئله در کلانشهرهای بزرگ به شدت به چشم می‌اید. در گذشته، کارمندان بخش دولتی مانند پزشکان، پرستاران، پلیس و سربازان برای زندگی استان‌های بزرگ‌تر را در نظر می‌گرفتند، اما امروزه ترجیح کارمندان دولتی ، کوچ کردن به شهرهای کوچک‌تر به دلیل هزینه‌های کم‌تر زندگی است. 

کیفیت خدمات عمومی، در مکان‌هایی که هزینه هر متر مربع املاک و مستغلات بالاتر است - نه تنها در استانبول، بلکه در مکان هایی مانند بدروم و آنتالیا- نیز به سرعت در حال کاهش است. 

طبق محاسبات بنیاد تحقیقات سیاست اقتصادی ترکیه، هزینه زندگی در استانبول 40 درصد بالاتر از میانگین در شهرهای دیگر است. اما این به داده‌های موسسه آمار ترکیه ( Turkstat ) متکی است که همیشه قابل اعتماد نیستند و چه بسا، رقم واقعی به احتمال زیاد بسیار بالاتر است. 

وضعیت ناپایدار 

سوم، نرخ فقر -که در ترکیه به معنای جمعیت مردمی است که روزانه با کمتر از 5.50 دلار زندگی می‌کنند- در حال افزایش است. در سال 2003 ، با روی کار آمدن اردغان نرخ فقر حدود 37 درصد بود. از طریق سیاست‌های رشد فراگیر در سال‌های اولیه ، این رقم تا سال 2018 به هشت درصد کاهش یافت، اما دو سال بعد، با شیوع همه‌گیری کرونا، این رقم به 12 درصد بازگشت. 

پس از سال 2020، ترکستات انجام نظرسنجی‌های خانوار را متوقف کرد و محاسبات دقیق در زمینه فقر را غیرممکن کرد. برآورد بانک جهانی برای نرخ فقر در حال حاضر حدود 25 درصد است که نشان دهنده افزایش 100 درصدی تنها در چند سال است. 

مرحوم سلیمان دمیرل ، رئیس جمهور اسبق ترکیه می‌گفت: «هیچ دولتی وجود ندارد که نتوان آن را سرنگون کرد».  اما ایا انتخابات پیش‌رو برای اقتصاد ترکیه خوب است؟ پاسخ مثبت است، زیرا وضعیت اقتصادی کنونی کاملاً ناپایدار است. 

اردوغانومیکس

از سال 2018، ترکیه یک سیستم فوق ریاستی را ایجاد کرد که یکی از ارکان آن اقتصاد اردوغانی (اردوغانومیکس) بود، که تماماً فاقد استراتژی و فقط در مورد تاکتیک‌ها بود.

این سیستم نوین تخصص واقعی را در نظر نمی‌گرفت و انگیزه‌اش همچنان نامشخص است، چراکه واضحاً ناکارآمد است. این کشور ظرفیت خود را برای سیاست گذاری در همه حوزه‌های نه فقط اقتصادی بلکه آموزش، روابط خارجی و سایر زمینه ها از دست داده است. 

مجمع اقتصادخوانده‌ها

اکنون همه نگران فردای انتخابات هستند. اردوغان به دلیل عدم هماهنگی بین عمل و سخنانش دچار کاهش اعتبار شده است و نمیتواند ترکیه را به سوی بهبود سریع اقتصادی سوق دهد. 

از سوی دیگر، رهبر ائتلاف اپوزیسیون، کمال قیلیچداراوغلو ، تیم کاملاً با تجربه‌ای دارد که می تواند به سرعت اقتصاد را تثبیت کند . تیم اقتصادی شش حزبی قلیچداراوغلو متشکل از دانشگاهیان و بوروکرات‌های سابق ، با تهیه یک یادداشت سیاست مشترک مفصل 240 صفحه‌ای و 2300 بندی، نشان داده است همکاری آنها برای بیش از یک سال است. 

اما سوال باقی مانده این است: آیا می توان بدون دخالت صندوق بین المللی پول (IMF) به ثبات دست یافت؟ در صورت پیروزی اردوغان، دخالت صندوق بین المللی پول کاملاً ضروری خواهد بود. اما در صورت پیروزی قلیچداراوغلو ، به هیچ وجه نیازی به کمک آن نیست.

آغازی بر پایان سلطان؟

همه چیز به از بین رفتن اعتبار مربوط می‌شود که اردوغان به دلیل سابقه بدش در مورد نرخ بهره و تورم بسیار بالا، دچارش شده است و این بدنامی در حال حاضر برای قلیچداراوغلو که کار را با یک صفحه تمیز شروع می کند، اصلاً وجود ندارد .  

سون تزو، استراتژیست نظامی چینی گفت: «تاکتیک بدون استراتژی، کنشی است که فرد آن را قبل از شکست خوردن اتخاذ میکند». برای اردوغان خیلی دیر است که مسیر خود را اصلاح کند. ناجی اقبل، رئیس سابق بانک مرکزی، ممکن بود آخرین فرصت او باشد، اما اردوغان اصرار داشت که او را در سال 2021 برکنار کند. این ممکن است آغازی بر پایان رهبر ترکیه بوده باشد.