دوستان پوتین رهبری سه دموکراسی بزرگ دنیا را تسخیر می‌کنند؟

به گزارش اکوایران، شاید برخی خیالشان راحت می‌شود که بدانند مرگ آلکسی ناوالنی بالاخره ولادیمیر پوتین را به فردی مطرود در جهان تبدیل خواهد کرد. اما تاریخ اخیر و جریان فعلی امور سیاسی از چیز دیگری خبر می‌دهند. اما محتمل است که در بخش‌های بزرگی از جهان با رهبر روسیه همچنان محترمانه -و حتا ستایشگرانه- برخورد شود.

به نوشته گیدئون راچمن در وبگاه فایننشال تایمز، هیچ کس نباید انتظار داشته باشد که شی جین‌پینگ پوتین را صرفاً به دلیل یک مرگ ناگهانی دیگر در روسیه دور بیندازد. رهبر چین هم مانند پوتین از فعالیت‌های دموکراسی‌خواهانه متنفر است. نکتۀ عجیب‌تر این است که پوتین همچنان با رهبران قدرتمندترین دموکراسی‌ها روابطی دوستانه دارد.

البته کاملاً محتمل است که سه دموکراسی بزرگ جهان -هند، ایالات متحده و اندوزنی- امسال ستایشگران پوتین را به رهبری خودشان انتخاب کنند. پرابووا سوبیانتو در اندونزی، نارندا مودی در هند و دونالد ترامپ در ایالات متحده همه به شانه خالی کردن از محکومیت بین المللی پوتین معروفند -به دلایلی فراتر از رئال‌پولیتیک.

هفتۀ گذشته، پرابووا پیروزی قاطعی را در انتخابات ریاست‌جمهوری اندونزی به دست آورد. رسیدن او به عالی‌ترین مقام اندونزی، بسیاری از حامیان دموکراسی در این کشور را نگران می‌کند. آن‌ها می‌ترسند پرابووا بخواهد با مدل استبدادی پوتین حکومت کند و به این اتهامات اشاره می‌کنند که وقتی در ارتش اندونزی بوده، مسئول نقض حقوق بشر بوده است.

سال گذشته، پرابووا پیشنهاد صلحی را برای اوکراین مطرح کرد که کاملاً با بلندپروازی‌های پوتین جور درمی‌آمد و اوکراین آن را به‌عنوان یک «طرح روسی» رد کرد. کورنلیوس پوربا، از خبرنگاران جاکارتا پست، اخیراً به «ستایش» پرابووا نسبت به پوتین اشاره کرد و گفت در میان رأی دهندگان اندونزیایی «بسیاری به این دلیل حامی این ژنرال ارتش بازنشسته‌اند که طرفداران دیوانه‌وار رئیس‌جمهور پوتین هستند.»

در آغاز سال، مودی تماسی دوستانه با پوتین داشت و طی آن تماس، رهبران هند و روسیه برای همدیگر در انتخابات پیش رویشان آرزوی موفقیت کردند. مودی، برخلاف پوتین، با انتخاباتی واقعی مواجه است و احتمالاً در آن برنده شود.

دیپلمات‌های هندی ادعا می‌کنند که رابطۀ کاری مودی با پوتین صرفاً از سر عمل‌گرایی و منافع ملی است. هند بسیاری از تجهیزات نظامی‌اش را از روسیه خریده و نمی‌تواند یک شبه روابطش را با این کشور خراب کند. اقتصاد هند از نفت ارزان روسی هم سود برده است.

اگر بخواهیم انصاف را در حق مودی رعایت کنیم، او در سال 2022 پوتین را به صورت عمومی و ملایم سرزنش کرد و رهبر هند گفت که «عصر امروز، عصر جنگ نیست.» اما از آن زمان به این سو روابط میان این دو رهبر دوباره گرم شده و اخیراً پوتین مودی را «مردی بسیار خردمند» توصیف کرد. جاوییر شرگیل، سخنگوی ملی حزب بهاراتیا جاناتای مودی، در پاسخ به سؤالی دربارۀ مرگ ناوالنی گفت: «روسیه دوست و متحد قوی هند بوده، هست و خواهد بود.»

ادبیات ضدغربی و ضداستعماری پوتین مخاطب بزرگی در هند دارد و مودی انتخاب کرده است بر هویتش به‌عنوان مستبد ناسیونالیستی تأکید کند که بالاخره دارد کشورش را از میراث استعماری‌اش آزاد می‌کند. منتقدان مودی می‌گویند دولتش دموکراسی هند را تضعیف کرده و با استفاده از نهادهای حکومتی رقبایش را آزار داده است. هفتۀ گذشته، حزب کنگره، بزرگ‌ترین گروه مخالف مودی گفت حساب‌های بانکی‌اش ناگهان مسدود شده‌اند. رهبران کنگره مودی را به مِیلی پوتین‌گونه برای سرکوب هر گونه مخالف واقعی متهم کرده‌اند.

و ترامپ هم هست. در حالی که رئیس‌جمهور ایالات متحده، جو بایدن، پوتین را مسئول مرگ ناوالنی دانسته، ترامپ ساکت مانده است. این مسئله می‌تواند تا حدی به این دلیل باشد که مشغول تقبیح جریمۀ سنگینی بوده که دادگاه نیویورک او را به پرداخت آن محکوم کرده است. اما ترامپ -که معمولاً به سادگی به سایرین توهین می‌کند و به آنان لقب‌هایی می‌دهد- معروف است که هرگز هیچ نقدی را متوجه رهبر روسیه نکرده است. در عوض او را به‌عنوان فردی قدرتمند و باهوش ستوده است.

بعضی دموکرات‌ها این مسئله را مطرح کرده‌اند که شاید پوتین چیزی علیه ترامپ در دست دارد. اما شاید توضیح ساده‌تری وجود داشته باشد. ترامپ واقعاً پوتین را می‌ستاید.

در میان مشاوران و اطرافیان  ترامپ کسانی وجود دارند که بی هیچ خجالتی متحد پوتین هستند. اندکی پس از ضمیمه کردن کریمه به روسیه در سال 2014، رودی جیلیانی، مشاور نزدیک ترامپ، دربارۀ پوتین گفت: «از آن آدم‌هایی است که آدم آنها را رهبر می‌نامد.» درست پیش مرگ ناوالنی، تاکر کارلسون، تحلیلگر طرفدار ترامپ، همچنان ویدیوهایی ستایشگرانه دربارۀ زیبایی مترو مسکو منتشر می‌کرد.

شاید کارلسون چنان به شگفتی‌های روسیه خیره شده که متوجه نشده دیگر رهبر مستبدی که از او طرفداری کرده بود -ویکتور اوربان مجارستان- به مشکل برخورده است. بابت عدم رسیدگی مناسب دولت او به رسوایی سوءاستفادۀ جنسی از کودکان، اعتراضات گسترده‌ای در بوداپست به راه افتاده است.

واکنش غیرمنتظره علیه اوربان آموزنده است. رهبران مستبد به‌خوبی می‌توانند خارجی‌های زودباور را با ناسیونالیسم و متروی تمیز تحت تأثیر قرار دهند. اما محلی‌ها معمولاً واقعیت پشتِ نما را می‌بینند.

ناوالنی در نشان دادن و تمسخر فساد و خشونت پوتین و حلقۀ داخلی‌اش تخصص داشت و جانش را بابت این شجاعتش داد. مدت‌هاست که انتظار می‌رود باشگاه طرفداران خارجی پوتین بالاخره به واقعیت‌های کثیفی توجه کنند که ناوالنی افشا کرد.