جنگ یک دهه‌ای موساد علیه دیوان بین المللی کیفری/ ماموریت یوسی کوهن برای تهدید و ارعاب دادستان کل

به گزارش اکوایران، گاردین افشا کرد که رئیس سابق موساد، سازمان اطلاعات خارجی اسرائیل، در یک سری جلسات مخفیانه دادستان کل سابق دیوان کیفری بین المللی را تهدید کرده و او را تحت فشار قرار داده تا تحقیقات درباره جنایات جنگی را کنار بگذارد.

تماس‌های مخفیانه یوسی کوهن با فاتو بنسودا، دادستان وقت دیوان بین‌المللی کیفری، در سال‌های منتهی به تصمیم او برای آغاز تحقیقات رسمی درباره جنایات جنگی و جنایت علیه بشریت در سرزمین‌های اشغالی فلسطین انجام شد. این تحقیقات که در سال ۲۰۲۱ آغاز شد، هفته گذشته با اعلام کریم خان، جانشین بنسودا، مبنی بر درخواست صدور حکم جلب برای بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، به دلیل اقداماتش در جنگ غزه به اوج خود رسید.

دادستان کل با درخواست حکم جلب برای نتانیاهو و وزیر دفاع او، یوآو گالانت، به همراه سه رهبر حماس از دیوان بین‌المللی کیفری، تصمیمی را گرفت که سال‌ها دلیل وحشت مقامات نظامی و سیاسی اسرائیل بوده است. حضور شخصی کوهن در عملیات علیه دیوان در زمان تصدی او به عنوان رئیس موساد انجام شد. یک مقام ارشد اسرائیلی گفت فعالیت‌های او با مجوز از سطوح بالا صورت گرفته و با ادعای تهدید دادگاه برای پیگرد پرسنل نظامی توجیه شده است.

یک منبع دیگر اسرائیلی که از عملیات علیه بنسودا مطلع شده بود، گفت هدف موساد از این اقدام، تحت فشار قرار دادن دادستان یا تطمیع او برای همکاری با خواسته‌های اسرائیل بوده است.

منبع سومی که با این عملیات آشنایی داشت، گفت که کوهن در نقش «فرستاده غیررسمی» نتانیاهو عمل می‌کرد.

کوهن که در آن زمان از نزدیک‌ترین متحدان نتانیاهو بود و اکنون خود به عنوان نیرویی سیاسی در اسرائیل در حال ظهور است، شخصا رهبری فعالیت‌های موساد را در کارزار تقریبا ده ساله اسرائیل برای تضعیف دادگاه بر عهده داشت.

«تاکتیک‌های نفرت انگیز»

چهار منبع تأیید کردند که بنسودا در میان نگرانی درباره سماجت و ماهیت تهدیدآمیز رفتار کوهن، گروه کوچکی از مقامات ارشد دیوان کیفری بین‌المللی را در جریان تلاش‌های او برای تحت فشار قرار دادن خود قرار داده بود. آن‌ها گفتند که او فاش کرده است که کوهن در چندین مورد بر او فشار وارد کرده است که تحقیقات کیفری در پرونده فلسطین در دیوان را ادامه ندهد.

بر اساس گزارش‌هایی که با مقامات دیوان کیفری بین‌المللی به اشتراک گذاشته شده، ادعا می‌شود که کوهن به بنسودا گفته است: «شما باید به ما کمک کنید و اجازه دهید از شما مراقبت کنیم. شما نمی‌خواهید وارد مسائلی شوید که امنیت شما یا خانواده‌تان را به خطر بیندازد.»

یکی از افراد مطلع از فعالیت‌های کوهن گفت که او از «تاکتیک‌های نفرت انگیز» علیه بنسودا استفاده کرده است که بخشی از یک تلاش در نهایت ناموفق برای ارعاب و تحت تاثیر قرار دادن تصمیم او بوده است.

به گفته دو منبع با آگاهی مستقیم از وضعیت، موساد همچنین علاقه شدیدی به اعضای خانواده بنسودا داشت و مکالمات مخفیانه ضبط شده همسرش را به دست آورد. مقامات اسرائیلی سپس سعی کردند از محتوای آن برای بی اعتبار کردن دادستان استفاده کنند.

افشاگری‌های مربوط به عملیات کوهن بخشی از تحقیقات گاردین، نشریه اسرائیلی فلسطینی 972 و رسانه عبری زبان لوکال کال است، که نشان می‌دهد چگونه چندین سازمان اطلاعاتی اسرائیل برای تقریباً یک دهه یک «جنگ» مخفیانه را علیه دیوان بین المللی کیفری انجام دادند.

سخنگوی دفتر نخست وزیر اسرائیل به گاردین گفت: «سوالاتی که برای ما ارسال شده مملو از بسیاری از ادعاهای نادرست و بی اساس است که هدف آن‌ها صدمه زدن به اسرائیل است.» کوهن به درخواست برای اظهار نظر پاسخ نداد. بنسودا از اظهار نظر خودداری کرد.

در تلاش‌های موساد برای اعمال نفوذ بر بنسودا، اسرائیل از حمایت یک متحد بعید برخوردار بود: جوزف کابیلا، رئیس‌جمهور سابق جمهوری دموکراتیک کنگو، که نقش کمکی در این توطئه داشت.

افشاگری‌ها در مورد تلاش‌های موساد برای نفوذ بر بنسودا در حالی صورت می‌گیرد که خان، دادستان کل کنونی، در روزهای اخیر هشدار داده بود که در پیگرد قانونی «تلاش‌ها برای ممانعت، ارعاب یا اعمال نفوذ غیرقانونی» بر مقامات دیوان بین‌المللی کیفری تردید نخواهد کرد.

به گفته کارشناسان حقوقی و مقامات سابق دیوان بین‌المللی کیفری، تلاش‌های موساد برای تهدید یا اعمال فشار بر بنسودا می‌تواند بر اساس ماده 70 قانون رم، معاهده‌ای که دادگاه را تأسیس کرد، به عنوان جرایم علیه اجرای عدالت در نظر گرفته شود.

سخنگوی دیوان بین‌المللی کیفری گفت که دفتر خان در معرض «چندین شکل از تهدیدات و ارتباطاتی قرار گرفته است که می‌تواند به عنوان تلاش‌هایی برای تاثیرگذاری غیر قانونی بر فعالیت‌های آن تلقی شود.»

بنسودا خشم اسرائیل را برانگیخت

تصمیم خان برای صدور حکم بازداشت علیه نتانیاهو و گالانت در هفته گذشته اولین باری است که این دادگاه علیه رهبران یک متحد نزدیک ایالات متحده و اروپا اقدام می‌کند. جنایات ادعایی آن‌ها - که شامل هدایت حملات به غیرنظامیان و استفاده از گرسنگی به عنوان سلاحی برای جنگ است - به جنگ هشت ماهه غزه مربوط می‌شود.

با این حال، پرونده دادگاه بین‌المللی کیفری به سال 2015 بازمی‌گردد، زمانی که بنسودا تصمیم گرفت یک بررسی اولیه در مورد وضعیت فلسطین آغاز کند. تحقیقات او به ارزیابی اولیه اتهامات افراد، برای جنایات در غزه، کرانه باختری و اورشلیم شرقی اختصاص داشت.

تصمیم بنسودا خشم اسرائیل را برانگیخت. اسرائیل مدتهاست که مخالفت خود با دیوان کیفری بین المللی را علنی کرده بود و از به رسمیت شناختن آن امتناع کرده است. وزرای اسرائیلی حملات خود را به دادگاه تشدید کردند و حتی قول دادند که برای از بین بردن آن تلاش کنند.

پس از آغاز بررسی مقدماتی، بنسودا و دادستان‌های ارشد او به سرعت هشدارهایی دریافت کردند مبنی بر اینکه نهاد اطلاعات اسرائیل به کار آن‌ها توجه نزدیکی دارد.

با این حال، تنها گروه کوچکی از شخصیت‌های ارشد دیوان کیفری بین‌المللی مطلع شدند که مدیر موساد شخصاً به دادستان کل مراجعه کرده است.

کوهن که یک جاسوس حرفه‌ای است، در جامعه اطلاعاتی اسرائیل به عنوان یک جذب‌ کننده موثر عوامل خارجی شهرت دارد. او یکی از متحدان وفادار و قدرتمند نخست وزیر در آن زمان بود و در سال 2016 پس از چندین سال کار در کنار او به عنوان مشاور امنیت ملی، توسط نتانیاهو به عنوان مدیر موساد منصوب شد.

کمین کوهن برای دادستان کل

بنسودا در سال ۲۰۱۸ برای یک دیدار رسمی در نیویورک بود و در هتل محل اقامت خود با جوزف کابیلا، رئیس جمهور وقت جمهوری دموکراتیک کنگو دیدار کرد. این دو نفر پیش از این چندین بار در رابطه با تحقیقات جاری دادگاه کیفری بین‌المللی در مورد جنایات ادعایی در کشور او ملاقات کرده بودند. با این حال، به نظر می‌رسد این جلسه یک دام بوده است.

به گفته سه منبع آگاه از جلسه، پس از اینکه از کارکنان بنسودا خواسته شد اتاق را ترک کنند، کوهن وارد شد. آن‌ها گفتند که این حضور ناگهانی باعث نگرانی بنسودا و گروهی از مقامات دادگاه کیفری بین‌المللی شد که همراه او بودند، شد. مشخص نیست چرا کابیلا به کوهن کمک کرده است، اما ارتباط بین این دو مرد در سال ۲۰۲۲ توسط نشریه اسرائیلی میکر فاش شد، که گزارشی از سفرهای مخفیانه مدیر موساد به جمهوری کنگو در طول سال ۲۰۱۹ منتشر کرد.

تلویزیون اسرائیلی کان ۱۱ در سال ۲۰۲۲ گزارش داد که سفرهای کوهن به کنگو به «طرحی به شدت جنجالی» مرتبط است و به منابع رسمی استناد کرد که آن را «یکی از حساس‌ترین اسرار اسرائیل» توصیف کردند.

تهدید و فریب

منابع توضیح دادند که در ابتدا، رئیس موساد «سعی کرد با دادستان کل ارتباط برقرار کند» و برای جلب نظر او نقش «پلیس خوب» را بازی کرد. آن‌ها گفتند هدف اولیه جلب رضایت بنسودا برای همکاری با اسرائیل بوده است. با این حال، با گذشت زمان، لحن تماس‌های کوهن تغییر کرد و او شروع به استفاده از مجموعه‌ای از تاکتیک‌ها، از جمله «تهدید و فریب » کرد.

در دسامبر ۲۰۱۹، دادستان کل اعلام کرد که دلایل کافی برای آغاز تحقیقات کامل کیفری در مورد اتهامات جنایات جنگی در غزه، کرانه باختری و شرق اورشلیم دارد. با این حال، او از آغاز تحقیقات خودداری کرد و تصمیم گرفت ابتدا از بخش پیش دادرسی دادگاه کیفری بین‌المللی درخواست صدور حکم کند تا تأیید کند که دیوان واقعاً صلاحیت رسیدگی به پرونده فلسطین را دارد.

چندین منبع گفتند که در این مرحله بود که کوهن تلاش‌های خود را برای متقاعد کردن بنسودا به توقف تحقیقات کامل را افزایش داد.

منابع گفتند، بین اواخر سال 2019 و اوایل سال 2021، حداقل سه رویارویی بین کوهن و بنسودا رخ داد که همگی توسط رئیس موساد آغاز شد. گفته می‌شود که رفتار او به طور فزاینده‌ای برای مقامات دیوان کیفری نگران کننده شده بود.

یک منبع آگاه با روایت‌های بنسودا از دو دیدار نهایی با کوهن گفت که او سؤالاتی در مورد امنیت او و خانواده‌اش پرسیده است، به گونه‌ای که بنسودا را به این باور رساند که او را تهدید می‌کند.

کمپین بدنام سازی

گفته می‌شود که در یک مورد، کوهن کپی‌هایی از عکس‌های همسرش را به بنسودا نشان داده است که در زمان بازدید این زوج از لندن به طور مخفیانه گرفته شده است. از سوی دیگر، به گفته منابع، کوهن به دادستان گفته است که تصمیم برای آغاز تحقیقات کامل برای زندگی حرفه‌ای او مضر است.

بین سال‌های 2019 تا 2020، موساد فعالانه به دنبال اطلاعات مخرب در مورد دادستان بود و به اعضای خانواده او علاقه نشان می‌داد. سه منبعی این تلاش‌ها را بخشی از یک «کمپین بدنام سازی» ناموفق علیه بنسودا توصیف کردند.

این فشارهای شخصی و دیپلماتیک بخشی از تلاش‌های هماهنگ دولت‌های نتانیاهو و دونالد ترامپ در ایالات متحده برای اعمال فشار عمومی و خصوصی بر دادستان و کارکنان او بود.

بین سال‌های 2019 تا 2020، دولت ترامپ در تصمیمی بی‌سابقه، محدودیت‌های ویزا و تحریم‌هایی را علیه دادستان کل دیوان کیفری اعمال کرد. این اقدام در تلافی پیگیری بنسودا برای تحقیقات جداگانه در مورد جنایات جنگی در افغانستان بود که گفته می‌شود توسط طالبان و پرسنل نظامی افغانستان و ایالات متحده انجام شده است.

تحریم‌های آمریکا پس از ورود جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا به کاخ سفید لغو شد.

در فوریه 2021، اتاق پیش محاکمه دیوان کیفری بین‌المللی با صدور حکمی، صلاحیت دیوان بین‌المللی کیفری در سرزمین‌های اشغالی فلسطین را تأیید کرد. ماه بعد، بنسودا آغاز تحقیقات جنایی را اعلام کرد.

بنسودا سه ماه بعد دوره 9 ساله خود را در دادگاه کیفری بین المللی به پایان رساند و ادامه تحقیقات را به جانشین خود، خان، واگذار کرد. تنها پس از حملات حماس به اسرائیل در 7 اکتبر و جنگ متعاقب آن در غزه بود که تحقیقات دیوان کیفری بین‌المللی فوریت بیشتری پیدا کرد و به درخواست هفته گذشته برای صدور حکم دستگیری ختم شد.

این نتیجه ای بود که نهادهای سیاسی، نظامی و اطلاعاتی اسرائیل از آن می ترسیدند. یک منبع آگاه در مورد عملیات کوهن گفت: «این واقعیت که آنها رئیس موساد را به عنوان پیام‌رسان غیررسمی نخست‌وزیر به [بنسودا] انتخاب کردند، طبق تعریف، تلاشی برای ارعاب بود که شکست خورد.»