به گزارش اکوایران، تولید ناخالص ایران در بهار سال جاری 188 هزار میلیارد تومان برآورد شده که نسبت به بهار سال گذشته حدود 7 هزار ملیارد تومان افزایش داشته است. بر این اساس رشد اقتصادی ایران در بهار امسال 3.8 درصد بوده است. بررسی ها نشان می دهد در میان اجزای هزینه ای، بیشترین رشد را در بهار 1401 مصرف خصوصی به ثبت رسانده، به بیان دیگر تقاضا و هزینه حقیقی مردم در نخستین فصل امسال نسبت به فصل مشابه سال قبل افزایش زیادی داشته است. کمترین رشد نیز به انباشت سرمایه تعلق دارد، همین امر موجب شده تا سهم این اجزا از کل حجم اقتصاد ایران در سال جاری نسبت به سال گذشته تغییر کند. با توجه به اینکه مصرف خصوصی رشد بالایی را تجربه کرده، سهم این جز از کل تولید ناخالص داخلی ایران در بهار امسال افزایش یافته است. در این گزارش به بررسی سهم اجزاش هزینه ای از کل حجم حقیقی اقتصاد کشور در بهار 1401 در مقایسه با بهار سال گذشته پرداخته شده است. ارقام استفاده شده در این گزارش حقیقی بوده و اثر تورم و افزایش قیمت ها از آن ها گرفته شده است.

به طور کلی تولید ناخالص داخلی از دو روش قابل محاسبه است، روش نخست ارزش افزوده است، در ارزش افزوده حجم اقتصاد از سمت عرضه و تولید بررسی می شود و در سه بخش اصلی گروه کشاورزی، گروه صنایع‌ومعادن و گروه خدمات محاسبه می شود که هر بخش به چه اندازه و مقداری خلق ارزش در اقتصاد کرده است. حالت دوم روش هزینه ای است که حجم حقیقی اقتصاد را از سمت تقاضا یا مصرف بررسی می کند، در این روش محاسبه می شود مصرف خصوصی، هزینه نهایی دولت، انباشت سرمایه ناخالص و خالص صادرات چه مقداد بوده است.

جهش مصرف در ایران

کل مصرف خصوصی در ایران در بهار سال گذشته 91 هزار میلیارد تومان بوده، اکنون این رقم در بهار سال جاری به 102 هزار میلیارد تومان رسیده است. به بیان ساده تر مصرف و هزینه حقیقی مردم در بهار امسال 11.2 درصد بیشتر مصرف در فصل مشابه سال 1400 بوده است. در سال گذشته نیز رشد مصرف مثبت و بالاتر از رشد کل برآورد شده بود، بر این اساس در چند فصل گذشته رشد هزینه های مردم از رشد اقتصادی سریع تر بوده است. به همین علت سهم مصرف خصوصی از کل حجم اقتصاد کشور از 50.5 درصد در بهار سال قبل به 54.1 درصد در بهار امسال رسیده است.

به طور کلی مردم پول خود را یا مصرف می کنند یا پس انداز که به سرمایه گذاری منچر می شود. ظاهرا در چند فصل گذشته مردم از سرمایه گذاری غافل شده و بیشتر درآمد خود را مصرف کرده اند چراکه رشد انباشت سرمایه در بهار امسال منفی بوده است. به عبارت دیگر نه تنها سرمایه گذاری ناخالص در بهار امسال نسبت به بهار 1400 افزایش نیافته، بلکه کمتر هم شده است. لازم به ذکر است که در آمار منتشر شده، ارقام انباشت سرمایه ناخالص اعلام شده و استهلاک از آن کسر نشده شده است، یقینا چنانچه سرمایه گذاری خالص مبنا قرار گیرد، شاهد رشد های منفی تری در این شاخص خواهیم بود. سهم سرمایه گذاری از تولید ناخلص کل در بهار امسال 12.9 درصد برآورد شده که نسبت به فصل مشابه در سال گذشته حدود نیم درصد کاهش یافته است.

رشد بهار 1401

افزایش سهم دولت از هزینه کل

هزینه نهایی مصرف دولت از 47 هزار میلیارد تومان در بهار سال گذشته به 49 هزار میلیارد تومان در بهار سال جاری رسیده است، بر این اساس هزینه نهایی دولت در نخستین فصل امسال نسبت به بهار سال گذشته 4.5 درصد افزایش داشته است. سهم هزینه های دولت از کل حجم اقتصاد کشور در سال جاری نیز 26.2 درصد بوده که نسبت به سال گذشته کمی بیشتر شده است. این در حالیست که بسیاری از بار هزینه ای از دوش دولت در سال جاری نسبت به سال گذشته برداشته شده است، چراکه بسیاری از هزینه ها که به علت کرونا بر عهده دولت بود مانند تهیه واکسن، امسال دیگر گریبان گیر دولت نیست اما با این وجود باز هم رشد هزینه های دولت قابل توجه بوده است.

خالص صادرات در بهار امسال 15 هزار میلیارد تومان براورد شده، بر این اساس سهم این جز از کل تولید ناخالص داخلی ایران در نخستین فصل امسال 8.3 درصد بوده است. با توجه به اینکه خالص صادرات در سال جاری نسبت به بهار سال گذشته حدود 2 هزار میلیارد تومان کمتر شده، سهم این جز نیز نسبت به بهار سال قبل 1.2 درصد کاهش داشته است.

رشد بهار 1401