به گزارش اکوایران، در روزهای اخیر، و در میانه بحبوحه جنگ اوکراین، غرق شدن رزمناو موشکی مسکوا در دریای سیاه خبرساز شده است. این مسئله به قدری برای روس‌ها گران تمام شده که یکی از مجری‌های تلویزیون دولتی روسیه و از حامیان سرسخت جنگ اوکراین، اظهار داشته که غرق شدن ناو روسی مسکوا در دریای سیاه  بیان‌گر این است که  [به تعبیر او] «عملیات ویژه نظامی» روسیه وارد مرحله جدیدی شده است و آن جنگ جهانی سوم بین روسیه و ناتو است. به همین بهانه خبرگزاری رویترز طی گزارشی به پیامدهای این حادثه پرداخته است.

بنا بر گزارش رویتر، روسیه تأیید کرده که رزمناو موشکی مسکوا، گل سرسبد ناوگان این کشور در دریای سیاه، در پی آتش سوزی و انفجارهای حاوی مهمات انبار شده در کشتی غرق شده است.

اوکراین گفته این سرنوشت را حمله موشکی نیروهایش از ساحل که بدنه کشتی غول‌پیکر دوران شوروی را شکافته بود، برای مسکوا رقم زده است. وزارت دفاع روسیه این روایت را تایید نکرده و رویترز نتوانسته اظهارات هیچ یک از طرفین را تأیید کند.

در این‌جا فارغ از این‌که علت ماجرا چه بوده، به این پرسش پاسخ داده خواهد شد که غرق شدن این کشتی به چه معناست و چه تاثیری بر توان رزمی روسیه خواهد داشت.

غرق شدن روسیه را از چه قابلیت هایی محروم می‌کند؟

روسیه دارای سیستم‌های دفاع هوایی قدرتمندی است که در کریمه –جایی کهه در سال 2014 آن را از اوکراین جدا و به خاک خود منظم کرد- مستقر شده است. اما مسکوا  قادر به ارائه حفاظت دفاع هوایی دوربرد و متحرک برای کل ناوگان دریای سیاه و یک مرکز فرماندهی و کنترل شناور بود. از دست دادن آن، پدافند هوایی ناوگان را به ویژه در ماموریت‌های برد بلندتر دچار اختلال می‌کند.

چه اتفاقی برای خدمه افتاد؟

این کشتی در حدود 500 ملوان داشت که به ادعای روسیه پیش از بازگشت به بندر سواستوپل در کریمه در روز جمعه، با موفقیت به کشتی‌های دیگر منتقل شدند. اوکراین گفته که احتمالا این حمله تلفات جانی قابل توجهی داشته، اما روسیه هنوز چیزی در این مورد نگفته است.

آیا این مسئله مسیر درگیری اوکراین را تغییر خواهد داد؟

بسیار بعید است، اما وزارت دفاع بریتانیا می‌گوید از دست دادن آن احتمالاً روسیه را وادار می‌کند تا نسبت به مواضع نیروی دریایی خود در دریای سیاه بازنگری کند. مقامات آمریکایی که نخواستند نامشان فاش شود، گفتند که اگرچه غرق شدن یک اثر نمادین خواهد داشت و به طور بالقوه سؤالاتی را در مورد توانایی‌های دریایی بلندمدت روسیه ایجاد می‌کند، اما بعید است که تأثیر عمده‌ای بر روند درگیری داشته باشد، چرا که نیروی دریایی روسیه تاکنون نقش چندانی در درگیری‌ها نداشته است.

یکی از مقامات آمریکایی به رویترز گفته که روسیه از کشتی‌های جنگی خود به شکل محدود استفاده کرده تا حملات گاه به گاه و تامین مجدد نیروها را در جنوب انجام دهد. روسیه تسلط دریایی خود را در منطقه نزدیک حفظ می‌کند و مسکوا برای نابودی کشتی های دشمن در دریا مجهز شده بود، اما از نیروی دریایی اوکراین چیز زیادی باقی نمانده است.

آیا نیروی دریایی روسیه نحوه عملکرد خود را تغییر خواهد داد و آیا این مهم است؟

بله چنین خواهد شد، اما این تغییر چندان قابل توجه نیست. پس از شروع آتش‌سوزی در مسکوا، که مقامات آمریکایی معتقدند احتمالاً حمله‌ای از سوی اوکراینی‌ها بوده، حدود پنج کشتی جنگی روسیه در بخش شمالی دریای سیاه از ساحل دورتر شدند -در حدود 80 مایل دریایی. اما مقامات آمریکایی گفتند که معتقدند این کشتی‌ها هنوز هم می‌توانند از آن فاصله به اوکراین حمله کنند و در فاصله دورتر از ساحل، کم‌تر مورد هدف اوکراینی‌ها قرار ‌گیرند. موسسه مطالعات جنگ، اندیشکده‌ای مستقر در واشنگتن، گفته توانایی ارتش اوکراین برای ضربه زدن به کشتی‌های جنگی روسیه در دریای سیاه می‌تواند نیروی دریایی روسیه را وادار کند که دفاع هوایی و سایر تجهیزات اضافی را برای محافظت از آن‌ مستقر کند.

آیا برای مسکوا نقشی در درگیری در نظر گرفته شده بود؟

مشخص نیست، اما برخی از تحلیلگران می‌گویند که ممکن است به حمایت از فرود احتمالی آبی خاکی روسیه در بندر اودسا اوکراین کمک کرده باشد که به دلیل مقاومت نیروهای اوکراینی هنوز اتفاق نیفتاده است. غرق شدن آن ممکن است در برخی مناطق در اوکراین به عنوان کاهش شانس چنین حمله‌ای تلقی شود و به اوکراین اجازه می‌دهد تا برخی از نیروهای خود را در جاهای دیگر مستقر کند.

آیا روسیه می‌تواند به راحتی قابلیت های مسکوا را جایگزین کند؟

خیر. روسیه دو کشتی دیگر هم کلاس دارد، مارشال اوستینوف و واریاگ که به ترتیب با ناوگان شمال و اقیانوس آرام روسیه خدمت می‌کنند. ترکیه که دسترسی به دریای سیاه را از طریق تنگه بسفر کنترل می‌کند، در زمان جنگ به آن‌ها اجازه ورود نخواهد داد.

آیا مسکوا به سلاح های منحصر به فرد مسلح بود؟

خیر. این کشتی موشک‌های ضدکشتی و موشک‌های زمین به هوا داشت، اما مجهز به آخرین نسل موشک‌های کروز یا موشک‌های مافوق صوت روسیه نبود.

مسکوا چقدر یک کشتی مدرن بود؟

نه زیاد. این هواپیما که در دهه 1970 در اتحاد جماهیر شوروی در طول جنگ سرد طراحی شد، برای نابودی ناوهای هواپیمابر ایالات متحده طراحی شد و برای نزدیک به چهار دهه در خدمت بود. تعمیرات گسترده‌ای در آن انجام شد و به گفته وزارت دفاع بریتانیا، تنها در سال 2021 به وضعیت عملیاتی بازگشت.

با غرق شدن مسکوا چه ضربه بزرگی به غرور نظامی روسیه وارد آمد؟

این یک ضایعه تلخ برای ارتش روسیه است زیرا این کشتی، اگرچه کهنه شده است، اما نمادی از ناوگان دریای سیاه مستقر در کریمه و غرور نظامی روسیه بود. اگر مسکوا توسط موشک‌های ضد کشتی اوکراینی منهم شده باشد، این بزرگ‌ترین کشتی جنگی روسیه بود که از سال 1941، زمانی که بمب‌افکن‌های آلمانی کشتی جنگی مارات شوروی را در بندر کرونشتاد فلج کردند، طی یک عملیات نظامی غرق شده است. بر اساس ارزیابی‌ها، غرق شدن، چه با حملات موشکی اوکراینی و چه از طریق یک حادثه ناگوار، یک پیروزی تبلیغاتی بزرگ برای اوکراین است. دیپلمات‌ها و کارشناسان غربی انتظار دارند که افسران ارشد ناوگان دریای سیاه شغل خود را به دلیل غرق شدن این کشتی از دست بدهند.