ATP خاموش شد،قطار دررفت

به گزارش اکو ایران ،صبح امروز دو قطار مترو در ایستگاه چیتگر به هم برخورد کردند. حادثه ای که می توانست روزی سیاه برای تهران باشد . درست مانند 27 فروردین سال 91 که سیل وارد متروی تهران شد . حادثه ای بدون مرگ که بیشتر به معجزه شبیه بود . امروز صبح نیز هنوز پیمانه مسافران متروی تهران – کرج پر نشده بود که برخورد دوقطار تنها 12نفر را مصدوم می کند که همگی به سلامت به خانه باز می کردند .

مدیرعامل شرکت بهره برداری متروی تهران درباره این حادثه می گوید :‌اتفاقی که در ایستگاه چیتگر رخ داده است برخورد قطار تندرو با قطار کندرو بوده که قطار کندرو در مسیر قطار تندرو آمده است. قطار کندرو در همه ایستگاه‌ها توقف می‌کنند اما قطار تندرو تنها در سه ایستگاه توقف دارد و سریع عبور می‌کند که در حادثه صبح امروز در مسیر تندرو، قطار کندرو وارد شده و از بغل برخورد می‌کنند.

 بررسی اولیه، نشان می‌دهد این حادثه به دلیل قطع شدن سیستم ATP (سیستم کنترل اتوماتیک قطار) رخ داده است. اخرین خبر در مورد این حادثه، از سوی شورای شهر عنوان شده؛ دلیل حادثع «خطای انسانی» بوده است.

علیرضا زاکانی شهرداری تهران در محل این حادثه به رسانه ملی گفته است که  چیزی که زمینه ساز حوادث است فقر و عقب افتادگی مشخصی است که ناظر به تجهیز ناوگان، اورهال و به روز رسانی ناوگان و کمبودها است و امیدواریم با کار جدی که دارد صورت می گیرد بتوانیم جبران کنیم.

اما سید جعفر تشکری هاشمی رییس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران درواکنش به حادثه گفته است که چه عامل فنی و چه عامل انسانی علت بروز حادثه بوده باشد قابل گذشت نیست و  کمیسیون عمران و حمل و نقل با جدیت این مساله را به عنوان یک موضوع بسیار مهم پیگیری خواهد کرد و نتیجه را به مردم اطلاع خواهیم داد.

او درخصوص این که  فرسودگی مترو تجهیزات در بروز این حوادث چه میزان اثرگذار است، هم می گوید: فرسودگی حتما در مترو تهران اتفاق افتاده، چرا که قطعات را به موقع تامین نکردند و همینطور تعمیرات به تاخیر افتاده است. اما اینکه آیا علت این حادثه فرسودگی بوده یا نه باید حتما بررسی دقیق شود. اینکه فکر کنیم تامین قطعات یدکی و تجهیزات مترو تهران نیاز به بودجه دارد امر پیچیده‌ای نیست و دولت و شهرداری باید امکانات لازم را داشته باشند تا این سامانه بسیار گران قیمت برای مردم بسیار ایمن و ارزشمند باشد تا به این حال و روز نیفتد.

مهدی شایسته اصل مدیرعامل شرکت بهره‌برداری متروی تهران  هم یادآوری کرده که  این اتفاق بیشتر از گذشته ضرورت بروزرسانی و اورهال سیستم‌های سیگنالینگ و یکپارچه‌سازی مراکز فرمان تمامی خطوط را اثبات کرد. انجام این موضوعات با قید اولویت در دستور کار شرکت بهره‌برداری متروی تهران و حومه قرار خواهد گرفت.

علی اصغر قائمی عضو کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران هم در رشته توییتی گفته است که گر چه علت یا علل واقعی حادثهٔ امروزمترودر ایستگاه چیتگر در مسیر تهران ـ کرج، قطعاً توسط کمیتۀ سوانح  شهرداری  بررسی و کشف می‌شود، اما این حادثه، زنگ خطر فرسودگیزیرساخت‌های حمل‌ونقل عمومی را رسماً به صدا درآورد. اگر همچنان در بر همین پاشنه بچرخد، علاوه بر کاهش کیفیت خدمات‌دهی حمل‌ونقل عمومی و افزایش نارضایتی شهروندان، وقوع حوادث مجدّد، دور از انتظار نخواهد بود. دولت ،شورای شهرتهران، شهرداری تهران ،بایستی رسیدگی به وضعیت زیرساخت‌های حمل‌ونقل پایتخت را در اولویت قرار دهند.

به گفته او  در چهار سال گذشته،شهرداری تهران اقدام مؤثری در بازسازی و نوسازی زیرساخت‌ها و ناوگان حمل‌ونقل عمومی انجام نداده است. بیش از ۱۲ سال است که دولت‌های مستقر به بخش قابل توجهی از تعهدات خود در تخصیص منابع برای خرید و ساخت واگن و اتوبوس و نوسازی تاکسی‌های فرسوده عمل نکرده‌اند.

‌قائمی تاکید کرده است که به عنوان عضو کمیسیون حمل‌ونقل شورا، قطعاً موضوع رسیدگی به نوسازی و بازسازی زیرساخت حمل‌ونقل عمومی تهران را در اولویت پیگیری‌های خود قرار خواهم داد و از شهردار هم می‌خواهم که از فرصت حضور در جلسات هیئت دولت برای جلب تعهدات دولت در این حوزه تلاش کنند.

جعفر شربیانی ،عضو هیات رییسه شورای شهر تهران هم  در بازدید محل حادثه برخورد دو قطار مترو گفته است حادثه امروز تلفات جانی به همراه نداشته است، تنها فردی که مصدومیت شدید در جریان این حادثه داشته، خوشبختانه با پیگیری های مدیریت شهری در حال درمان است و وضعیت جسمانی وی بهبود پیدا کرده است.

به گفته او نخستین جلسه بررسی این حادثه در کمیته فنی و ایمنی شورای شهر برگزار شده و کارشناسان در حال بررسی علل وقوع این حادثه هستند.حادثه امروز زنگ خطر فرسودگی ناوگان مترو پایتخت را هم برای دولت و هم برای مدیریت شهری به صدا در آورد، امیدواریم تا با تامین منابع مالی و حمایت دولت و شهرداری در حوزه حمل و نقل عمومی اوضاع مترو پایتخت بهتر شود.

 بارها در صحن علنی شورای شهر تهران مشکلات مترو از منظر تامین منابع مالی، اورهال کردن قطارهای مترو و تامین قطعات مورد نیاز واگن های مترو گوش زد شده است و باید اقدامات عاجلانه ای در این حوزه از سوی متولیان امر صورت گیرد. درخواست من از دولت و شخص رئیس جمهور این است که باید سهم خود را در حوزه حمل و نقل عمومی پرداخت کند چرا که مدیریت شهری بیشتر از دو دهه است که از دریافت سهم دولت در این بخش محروم مانده است.

اما یک راهبر قطار درخصوص حادثه امروز متروی تهران – کرج به حذف راهبر ناظر درخط 5 مترو اشاره کرده و به رسانه ها گفته است :کابین راهبرقطار در قطارهای خط ۵ به گونه ای طراحی شده که ۲ نفر راهبر اصلی گواهینامه دار داخل کابین فعال یا باصطلاح مستر مستقر بشوند و یک راهبر کمکی گواهینامه دار در کابین عقب یا باصطلاح اسلیو مستقر شود (یعنی هر قطار ۳ راهبر) تا ایمنی قطار بالا برود ولی متاسفانه از حدود ۶ سال پیش مدیران وقت خط ۵ و شرکت بهره برداری مترو به بهانه کمبود راهبرقطار و بالابردن بهره وری آن یک راهبر ناظر را از کابین اصلی کم کرده تا امروز شاهد بروز چنین حوادث ناگواری باشیم.

او گفته است اگر در سانحه امروز راهبر قطار سریع السیر که در خط اصلی درحال حرکت بوده به هر دلیلی حواسش جمع نبود و ترمز نمی کرد و سرعت قطارش را کم‌ نمی کرد  بالای ۲۰۰ نفر از مسافران و راهبران هر دو قطار یا کشته شده بودن یا دچار مصدومیت جدی می شدن  و آسیب قطارها به مراتب بیشتر بود.

این راهبر قطار گفته که  مسئولان به دنبال مقصر جلوه دادن راهبران مرکز کنترل ترافیک و راهبران قطار نباشند؛ مقصر مدیرانی هستند روز به روز ایمنی حرکت قطارها و جابجایی مسافرین را پایین آوردن و همچنان هم در حال انجامش هستند.

حادثه برخورددو قطار اولین حادثه از این جنس نبود خرداد سال 96 نیز درایستگاه طرشت، قطار مترو از غرب به شرق با قطار متوقف شده برخورد کرد این حادثه بیش از 50 زخمی بر جای گذاشته است. دلیل این حادثه،‌ «عمل نکردن سیستم کنترل و هشداردهنده» اعلام شده است.

اقبال شاکری که آن زمان رئیس کمیته عمران شورای شهر تهران،‌بود درباره علت حادثه گفته بود ،سیستم کنترل و هشداردهنده عمل نکرده و دو راهبر از تردد همزمان بی‌خبر بوده‌اند و نقص سیستم کنترلی باعث بروز این حادثه شده است.

آن زمان هم این عضو شورای شهر دوره چهارم گفته بود که این حادثه زنگ خطر نسبت به استفاده سنگین و مستمر از قطارها است، چرا که به علت کمبود واگن و عدم تزریق واگن‌های جدید که دولت وعده آن‌ها را داده بود با کمبود شدید مواجه هستیم».

دلیل خاموش کردن ATP توسط راهبر قطار و کاهش تعداد راهبران دو دلیلی است که به طور غیررسمی برای این حادثه مطرح شده است اما چرا راهبران ATP خود را خاموش می کنند؟ سید جعفر تشکری هاشمی به اکو ایران می گوید :‌دلایل متعددی برای این موضوع وجود دارد اما راهبران بدون هماهنگی اجازه خاموش کردن این سیستم را ندارند مگر آن که دچار مشکلی شود و برای ادامه خدمات با هماهنگی و اجازه اتاق کنترل این کار انجام شود . اما راهبر خودش در این زمینه تصمیم گیر نیست . 

وی درخصوص کاهش راهبران ناظر هم توضیح می دهد که این موضوع قابل قبول نیست . کسی در انتهای لوکوموتیومی نشیند چه کمکی می تواند به هدایت کننده قطار کند ، این افراد در زمانی که خرابی ایجاد شود می توانند در هدایت قطار کمک کنند . هنوز دلیل اصلی این حادثه مشخص نیست و باید بررسی شود آیا واقعا خاموش شدن ATP دلیل این حادثه بوده یا سایر مباحث فنی.