امروز ۲۰ دی ماه سالروز شهادت امیرکبیر است. اکوایران در گزارشی به بررسی کارنامه اقتصادی این مصلح بزرگ تاریخ ایران پرداخته است.

 

 

تاریخ از امیر کبیر چه تصویری به ما می‌دهد؟

صدراعظمی که نامش با سیاست و ایجاد زیرساخت‌های ملی گره خورد اما عملکردش در حوزه اقتصادی کمتر مورد توجه قرار گرفته

. یکی از نکات خاص اقتصادی امیرکبیر آن بود که هیأتی از مستوفیان را تشکیل داد تا کمبود عایدات یا به اصطلاح امروزی کسری بودجه را مشخص کند عددی که در آن روزها نزدیک یک میلیون تومان بود. امیرکبیر برای خاتمه دادن به بحران مالی و متوازن ساختن عایدات خزانه دستور داد به تناسب از حقوق خود و مقرری مستخدمین کاسته شود علاوه بر آن مستمری‌های فوق‌العاده سنگین، شاهزادگان، علما و متنفذین را قطع کرد و حتی حقوق شاه را کاهش داد. اقدامی که به صرفه‌جویی در مخارج دولت دولت انجامید.

امیر دانست که برای اصلاح الگو‌های مالی باید هزینه‌ها را کاهش دهد

 اما برخی دولتمردان و مجلسیان نمی‌دانند که صرفه‌جویی در مخارج دولت به خصوص حقوق و مزایای کارمندان دولتی چقدر لازم است.

. در تاریخ سیاسی ایران کمتر کسی را می‌توان یافت که نظیر امیر، هم خودش بری از فساد باشد و هم جدا و اساسا به مبارزه با فساد‌های اقتصادی اهتمام ورزد؛ تا آنجا که حتی هدیه و انعام هم قبول نمی‌کرد

 

حمایت از اقتصاد ملی

. محور بعدی سیاست امیر حمایت از اقتصاد ملی بود او که می‌دانست مزیت نسبی اقتصاد ایران در کشاورزی است و از ابتدای صدارتش برای حل مشکلات بخش کشاورزی اهتمام ورزید.

 جوهر اندیشه اقتصادی او این بود که صنعت داخلی  ترقی پذیرد و صادرات ایران افزایش گیرد یابد به همین دلیل به توسعه صنایع کوچک و محلی اهمیت زیادی داد. از شاخص‌ترین اقدامات او در حوزه صنعت،

 

تأسیس کارخانه تصفیه شکر و قندسازی در مازندران، کارخانه بلورسازی در تهران، اصفهان و قم، کارخانه کاغذسازی در تهران و کارخانه حریربافی در کاشان بود.

 

او برای توسعه صنایع در ایران بسیار تلاش کرد و حتی شواهدی وجود دارد مبنی بر این‌که در این دوره به صنایع نوپا وام نیز داده شده است

امیرکبیر سرمایه‌گذاری در حوزه صنعت امروزی را بنا و نظام مالی را به‌گونه‌ای مشخص ترسیم کرد. گرچه پس از وی بسیاری از بخش‌های تخصیص منابع مالی و هزینه‌ها به صورت گذشته بازگشت، اما الگوی حوزه تامین منابع تا حدود زیادی اجرا شد.

 اما حقیقت تلخ آن است که بسیاری از برنامه‌های امیر به‌دلیل عمر کوتاه صدارتش و ادامه نداشتن این نگاه از سوی صدراعظم بعدی، قبل از به ثمر نشستن متوقف شد.

سرانجام امیرکبیر در روز شنبه ۲۰ دی ۱۲۳۰ در حمام فین به دست علی خان فراش باشی در حمام فین کاشان به قتل رسید.