بازگشت روسیه به تجارت دوران شوروی؛ تجار روس با وجود تحریم ‌ها به مبادلات کالایی روی آوردند

به گزارش اکوایران، صادرکنندگان روس در تلاش برای حل مساله تاخیر در پرداخت‌ها، که به تشدید دنبال تحریم‌های غرب علیه مسکو ایجاد شده است، به مبادلات کالایی روی آورده‌اند.

براساس گزارشی از فایننشیال تایمز، پس از اینکه جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا در ماه دسامبر تهدید کرد که بر وام دهندگانی که به روسیه کمک می‌کنند تحریم های ثانویه اعمال می‌کند بانک‌های خارجی شروع به کنار گذاشتن طرف‌های روسی کردند. این حرکت به تلاش های مسکو برای فروش کالاهای پایه به خارج و واردات کالاهای خارجی لطمه زد و دولت روسیه را تا سیستم تهاتر کالایی را به عنوان راه‌حل جایگزینی برای پرداخت‌های بین‌المللی مطرح کند.

به گفته نایب رئیس انجمن صادرکنندگان و واردکنندگان در مسکو، گرچه معاملات کالایی در سطوح بین دولتی معمول بود، اکنون بطور فزاینده‌ای در میان کسب‌وکارها نیز افزایش یافته است. پرداخت‌های مستقیم در شرایط فعلی دشوار هستند و مبادله کالایی جایگزین خوبی است.

تکرار روش‌های تجاری دوران شوروی 

بازگشت سیستم مبادله کالایی یادآور راه‌‌حل‌های مبتکرانه‌ای است که واردکنندگان شوروی، که آنها هم دسترسی محدودی به دلار آمریکا داشتند، کالاهای خارجی را خریداری می‌کردند؛ مثلا واردات پپسی را با نوشیدنی‌های روسی در دهه 1980 پرداخت می‌کردند.

شرکت تجارت محصولات کشاورزی Astarta Agrotrading ماه گذشته با دو شرکت در پاکستان مبادله نخود با نارنگی انجام داده است.

براساس مفاد این قرارداد، این شرکت 15 هزار تن نخود و 10 هزار تن عدس را با 15 هزار تن نارنگی و 10 هزار تن سیب زمینی مبادله کرده است. در قرارداد دیگری 20 هزار تن نخود به ارزش 14 میلیون دلار با برنج مبادله شده است.

به گفته رئیس توسعه تجارت خارجی این شرکت، آنها درحال آزمایش این مکانیسم هستند.

یک اداره گمرک در شهر اکاترینبورگ روسیه ماه اکتبر قرارداد مبادله کالایی به یک شرکت چینی امضا کرده است، که طبق آن لوازم خانگی و مصالح ساختمانی با بذر کتان مبادله می‌شود.

تعلیق معاملات تجار روس با هراس از تحریم‌های آمریکا

بسیاری از تجارت‌های کوچک که کالاهای مصرفی می‌فروشند می‌گویند معاملات آنها برای ماه‌ها به حالت تعلیق درآمده است، چراکه بانک‌ها در سراسر جهان بررسی‌های لازم را در زمان تجارت با مسکو تشدید کرده‌اند.

در یک نظرسنجی که در ابتدای ماه اکتبر توسط بانک مرکزی روسیه انجام شد، کسب‌وکارها افزایش در هزینه‌های تولید را از ابتدای سال جاری گزارش کردند که بخشی از آن به دلیل افزایش در هزینه پرداختی برای نقل‌وانتقال بین‌المللی پول بوده است.

هشدار واشنگتن به چین درباره مبادلات کالایی با روسیه

دالیپ سینگ، معاون مشاور امنیت ملی آمریکا در امور بین الملل این هفته اعلام کرد که واشنگتن گزارشاتی درباره مبادلات کالایی به ویژه با چین دریافت کرده است. او هشدار داد که چین با حمایت از روسیه ممکن است شرکای خود در اروپا و آسیا را ازدست بدهد و در این صورت نمی‌تواند راه خود را برای خروج از رکود تورمی باز کند.

تجار روس حتی در کالاهایی چون مواد غذایی که مشمول تحریم‌ها نیستند هم با افزایش نظارت مواجه هستند.

با گفته واسیلی آستروف، اقتصاددان موسسه مطالعات اقتصاد بین الملل وین، بسیاری از بانک‌ها شروع به درخواست مدارک اضافی کردند درحالی که واردات ارتباطی با ارتش ندارد. با افزایش نظارت کلی، واردات بسیاری از کالاهای دیگر نیز به دلیل تاخیرها تحت تاثیر قرار گرفته است.

طبق آمارهای صنعت، گرچه صادرات محصولات کشاورزی روسیه تحریم نشده است محدودیت‌ها علیه روسیه اثر مخرب داشته است بطوری که بسیاری از بانک‌ها و خریداران بالقوه را ترسانده است.

کاهش 8 درصدی واردات روسیه نسبت به سال قبل

براساس داده‌های اداره گمرک، واردات کل به روسیه در نیمه اول سال جاری حدود 8 درصد نسبت به سال قبل کاهش داشته است.این داده‌ها با آمار سایر کشورها در Trade Data Monitor همخوانی دارد که تخمین می‌زند صادرات به روسیه از سوی کشورهایی که به آن صادرات منطم داشته‌اند 9 درصد کاهش داشته است.

وزارت توسعه اقتصادی روسیه در ماه ژانویه یک راهنمای 15 صفحه‌ای از روش‌های محاسبه هزینه‌ها و تنظیم قراردادها برای شرکت‌هایی که به دنبال مبادلات کالایی هستند منتشر کرد.

تشویق مبادلات کالایی از سوی مسکو باوجود امکان کاهش درآمدها

به گفته یکی از پژوهشگران Carnegie Russia Eurasia Center، برخی شرکت‌ها فرصت‌هایی را برای کاهش هزینه‌ها، که تا حدی از طریق فرارهای مالیاتی است، در این مبادلات دیده‌اند.

مالیات بر ارزش افزوده در مبادلات کالایی براساس هزینه تخمینی کالاهای مبادلاتی محاسبه می‌شود. ولی این پارامتر می‌تواند دستکاری شود، چراکه در پایگاه داده‌های گمرکات اینطور است که دو کیلو پرتقال، سه صندلی قیمت دارد.

اما حتی درحالی که این کار می‌تواند درآمدهای مالیاتی کرملین را کاهش دهد، دولت مایل است چشم خود را ببندد تا تضمین کند قفسه‌های سوپرمارکت‌ها پر هستند.

جان کندی، کارشناس روسیه در موسسه تحقیقاتی رند اروپا معتقد است مسکو با تشویق مبادلات کالایی به تجارت‌ها سیگنال می‌دهد که باید بیشتر کارآفرین باشند. دولت اساسا به آنها اختیار می‌دهد تا هر کاری نیاز است انجام دهند تا به کالاها و خدماتی که مصرف کنندگان روسیه به آن نیاز دارند دسترسی پیدا کنند.

تردید تحلیلگران درباره طرح مبادله کالایی

اما تحلیلگران تردید دارند که طرح‌های مبادله‌ای تبدیل به نوشدارویی برای مشکلات تجاری روسیه شود. یانیس کلوگه، کارشناس اقتصاد روسیه در موسسه آلمان در امور بین‌الملل و امنیت معتقد است مبادله کالایی معایب بسیاری برای شرکت‌های درگیر دارد و راه‌اندازی آن بسیار ناخوشایندتر است؛ این نوع تجارت واقعا مقیاس پذیر نیست و به‌نظر نمی‌رسد که این امر جریان تجاری روسیه را تغییر دهد، بلکه تنها یک راه‌حل ویژه برای شرکای تجاری ویژه باقی است.

یکی از مشکلات این است که برخلاف تجارت متعارف، سیستم مبادله کالایی مستلزم هماهنگی بیشتر، و حسن نیت بیشتر در میان کسب‌وکارهاست.