به گزارش اکوایران، شاخص‌های اصلی سهام در کشورهای خاورمیانه از جمله عربستان سعودی، در روز یکشنبه (17 فروردین) با بیشترین افت از سال 2020 مواجه شدند؛ چراکه سرمایه‌گذاران نسبت به ریسک‌های یک جنگ تجاری جهانی جدید و افت شدید قیمت‌های نفت واکنش نشان دادند.

به نوشته بلومبرگ، سهام‌ها در بورس اصلی عربستان تا 6.1 درصد افت داشتند، در حالیکه شاخص‌های سهام در قطر و کویت بیش از 5.5 درصد سقوط کردند. همچنین سهام‌ها در تل‌آویو با بیشترین افت از اکتبر 2023 یعنی زمانی که جنگ غزه آغاز شد، مواجه شدند.

شرکت آرامکوی عربستان به‌عنوان بزرگ‌ترین صادرکننده نفت در جهان، یکی از بزرگ‌ترین بازندگان منطقه بود؛ چراکه در ساعاتی بیش از 90 میلیارد دلار از ارزش بازار این شرکت از بین رفت.

سهام آرامکو نهایی

دومینوی اثر تعرفه‌های ترامپ به خاورمیانه رسید

از سوی دیگر، زیان‌های منطقه‌ای به‌تدریج افزایش یافت، آن هم به‌دنبال افت بازارهای جهانی در هفته گذشته، یعنی زمانی که دونالد ترامپ - رئیس‌جمهور آمریکا - از بالاترین سطح تعرفه‌های بیش از یک صد سال اخیر بر شرکای تجاری این کشور رونمایی کرد. پس از آنکه چین در روز جمعه با وضع تعرفه‌های خود به مقابله با آمریکا پرداخت، اضطراب سرمایه‌گذاران و تهدید افت بیش از پیش افزایش یافت و ارزش دارایی‌ها همچنان بالاست.

این موضوع ریسک‌های یک جنگ تجاری گسترده‌تر و اقدامات تلافی‌جویانه را که ممکن است زنجیره‌های تأمین را با مشکل اساسی روبه‌رو کند و باعث آهسته شدن رشد اقتصادی شود، افزایش داده است.

فادی اربید از شرکت Amwal Capital Partners Limited معتقد است: «بازارهای سهام منطقه‌ای شورای همکاری خلیج فارس در کوتاه‌مدت نسبت به احساسات حاکم بر بازارهای جهانی ایمن نیستند. ما در گذشته وضعیت‌های مشابه زیادی را دیده‌ایم، مانند بحران مالی جهانی و کووید-19. این همبستگی همچنان وجود دارد.»

ریسک ادامه قیمت‌های پایین‌تر نفت برای کشورهای حوزه خلیج فارس

آنچه بازارهای سهام در خاورمیانه را بیش از پیش تهدید می‌کند، پتانسیل به وجود آمدن یک دوره ادامه‌دار از قیمت‌های پایین‌تر نفت است. نفت برنت در روزهای پنجشنبه و جمعه 13 درصد ریزش داشت؛ چراکه اوپک‌پلاس با برنامه خود مبنی بر افزایش عرضه به میزان سه برابر بیشتر از آنچه که در ماه می هدف‌گذاری کرده بود، به بحران بازار افزود.

طبق اعلام تحلیل‌گران بلومبرگ اینتلیجنس، این میزان از رشد در عرضه که غیرمنتظره به حساب می‌آید، به‌همراه فشار بر تقاضا از سوی تعرفه‌های آمریکا و جنگ‌های تجاری، به مازاد عرضه فزاینده و افزایش ریسک کاهش بیشتر قیمت‌های نفت اشاره دارد.

رکود در بازارهای نفت خام باعث می‌شود منابع مالی خاورمیانه در خطر قرار بگیرند، چراکه بسیاری از کشورهای منطقه برای حمایت از هزینه‌کرد و سرمایه‌گذاری در استراتژی‌های متنوع‌سازی اقتصادی به قیمت‌های بالای نفت نیاز دارند. برای مثال، صندوق بین‌المللی پول (‌‌‌IMF) اعلام کرده است عربستان سعودی به قیمت نفت بیش از 90 دلار به‌ازای هر بشکه نیاز دارد. همچنین طبق تخمین‌های IMF، عراق هم نیازمند قیمت‌های بالاتر از 90 دلار به‌ازای هر بشکه است، در حالیکه قزاقستان به قیمت‌هایی فراتر از 115 دلار به‌ازای هر بشکه نیازمند است.

آرامکو نفت عربستان سعودی

فشار بیشتر بر عربستان؟

پیش از این، قیمت‌های پایین‌تر نفت در سال‌های اخیر باعث تحت فشار قرار گرفتن منابع مالی عربستان شده است و در نتیجه آن، این کشور با کسری بودجه مواجه شده و پروژه‌های بلندپروازانه محمد بن‌سلمان - ولیعهد سعودی - برای متنوع‌سازی اقتصادی با تغییر در میزان تخصیص بودجه مواجه شده‌اند.

فادی اربید همچنین اعلام کرده است یک کاهش تازه در درآمدهای نفتی در سراسر کشورهای شورای همکاری خلیج فارس، خطر کاهش سرعت برنامه‌های تحول اقتصادی منطقه و همچنین میزان هزینه‌کرد در ابَرپروژه‌های کشورهای حوزه خلیج فارس را در پی دارد.

این تحلیل‌گر انتظار ندارد تعرفه‌های 10 درصدی آمریکا تأثیر مستقیمی بر کشورهای شورای همکاری خلیج فارس داشته باشد. او خاطرنشان کرد: این سطح از تعرفه‌، پایین محسوب می‌شود و هم‌سویی سیاسی با آمریکا «بسیار قوی» است.

ترامپ قرار است در روز دوشنبه با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، در واشنگتن دیدار کند تا به مذاکره درباره یک توافق تعرفه‌ای بهتر برای اسرائیل بپردازند. همچنین انتظار می‌رود رئیس‌جمهور آمریکا در آینده‌ای نزدیک از عربستان بازدید کند که در صورت وقوع به نخستین سفر بین‌المللی ترامپ از زمان بازگشت به کاخ سفید در ژانویه تبدیل می‌شود.