خوب، بد،‌ زشت؛ سه چهره تورم در مهر

به گزارش اکوایران، آمارها نشان می‌دهد شاخص قیمت کل کالاها در مهر 1402 نسبت به شهریورماه حدود 2.3 درصد رشد داشته است. در مقایسه با ماه‌های گذشته در سال 1402، تورم کل کالاها در مهر، نرخی قابل پیشبینی بود؛

اما در بررسی جزئی‌تر مشاهده می‌شود به رسم هرساله، تورم ماهانه برخی از اقلام کالایی دچار رکورد‌زنی‌های چندماهه، چند ساله و یا بیش از یک دهه شده‌اند. به طور کلی شاخص قیمت مصرف کننده در 12 بخش مهم مورد ارزیابی قرار میگیرد. با توجه به وزن هر کدام از بخش‌ها شاخص قیمت مصرف کننده کل محاسبه می شود. در نهایت رشد شاخص قیمت مصرف کننده در هر بخش و در کل، گویای تورم ماهانه بوده که به نوعی نشاندهنده تغییرات آنی قیمت ها در هر مقطع زمانی است.

تورم مهر ماه برابر با 2.3 درصد

طبق داده‌های مرکز آمار ایران تورم ماهانه در مهر 1402 برابر با 2.34 درصدبوده که نسبت به ماه قبل خود 0.34 واحد درصد بیشتر شده است. بررسی های آماری نشان می دهد عمده رشد ثبت شده در این شاخص از مسیر کالاهای غیر خوراکی بوده است. 

بررسی دوازده گانه شاخص قیمت مصرف کننده در این مقطع نیز نشاندهنده آن است که تورم آموزش و مسکن رکورد دار در بین سایر کالاها بوده و بخش های مهم خوراکی مانند میوه و سبزیجات دچار افت قیمت شده‌اند. به عبارت دیگر تورم ماهانه در این مقطع سه چهره متفاوت را در خود داشته است.چهره خوب؛ چهره بد و چهره زشت در ثبت تورم.

خوراکی ها؛ چهره خوب تورم در ماه مهر

هر کدام از گروه های شاخص قیمت مصرف کننده وزنی مخصوص به خود را در ارزیابی تورم دارد. در این میان وزن خوراکی‌ها برابر با 29 درصد سبد مصرفی کل خانوارهای کشور محسوب می شود. این بخش که بعد از حذف ارز ترجیحی تورم بالایی را در میانه بهار سال گذشته ثبت کرده بود اکنون مسیری نزولی به خود گرفته و در حداقل خود در بازه  9 ماهه قرار گرفته است.

تورم این بخش برابر با 0.4 درصد بوده و هم ارز با آذر سال 1401 در کمترین سطح خود در این مقطع زمانی قرار گرفته است. از همین رو چهره خوراکی ها در ثبت تورم این ماه، چهره خوب ماه لقب می گیرد.

مسکن؛ چهره بد تورم در ماه مهر

گروه مسکن گروه عمده دیگری است که در ماه گذشته با 4.3 درصد تورم ماهانه، دچار تورم نسبتا بالایی نسبت به گذشته خود شده است. به‌طور کلی حدود 36 درصد از بودجه خانوار به مسکن اختصاص می‌یابد و مهر ماه یکی از ماه‌هایی است که تورم مسکن در آن افزایش پیدا می‌کند. دلیل این موضوع می‌تواند در رفتار دوره‌ای مصرف مسکن توجیه شود. 

بر اساس داده‌های مرکز آمار مشاهده می‌شود تورم مسکن ثبت شده در مهر ماه سال جاری، علاوه بر آنکه نسبت به سایر ماه‌های 1402 با نرخ تورم بیشتری روبه‌رو شده است، نسبت به مهر 1400 و 1401 نیز در سطوح بالاتری قرار گرفته است.  

رکوردزنی های تورم در بخش مسکن عمدتا از مسیر رشد قیمت اجاره خانوارهاست. اتفاقی که در ماه‌های مختلف رقم خورده و درسال گذشته نیز رکوردهای قابل توجهی را ثبت کرده بود. از این رو بخش مسکن در این ماه را می توان چهره بد تورمی مهر دانست.

آموزش؛ چهره زشت تورم در مهر 1402

آخرین بررسی مربوط به زشت ترین چهره تورمی ماه است. آموزش که از مهم ترین مسیرهای توسعه اقتصاد به شمار می رود به گواه آمار رکوردهای بی سابقه ای در افزایش قیمت داشته است.

در همین خصوص بررسی جزئی‌تر زیرگروه‌های عمده کالایی نشان می‌دهند که بالاترین تورم ماهانه ثبت شده طی مهر ماه 1402، در کالاهای مرتبط با آموزش و با نرخ 21.6 درصد رقم خورده است. این گروه کالایی عمدتا شامل هزینه تحصیلات مانند شهریه، هزینه کتب درسی و لوازم مورد نیاز برای تحصیلات است. هرساله به دلیل بازگشایی مدارس، تورم کالاهای مربوط به این گروه دچار جهش در مهر ماه می‌شود. با این وجود مشاهده می‌شود تورم وقوع یافته در این گروه کالایی حداقل از سال 1390 بی‌نظیر بوده است. بنابراین گروه آموزش در مهر 1402 با سهم کمتر از 1 درصد سبد مصرفی خانوار، رکورددار تورم ماهانه در یک دهه اخیر تلقی می‌شود.