تصویر سالانه تورم در دهک‌ها؛ جابجایی سبد خوراکی و غیرخوراکی

‌به گزارش اکوایران و بر اساس داده‌های مرکز آمار، تورم کالاهای خوراکی و غیرخوراکی به تفکیک دهک‌های هزینه‌ای بررسی شده است. برای تحلیل دقیق‌تر تغییرات در اقتصاد و جامعه، افراد جامعه را به ده گروه تقسیم‌بندی و به ترتیب از کم‌درآمدترین(کم‌هزینه‌ترین) به پردرآمدترین(پرهزینه‌ترین) مرتب می‌کنند. این اقدام باعث می‌شود تا تغییرات رخ داده در جامعه با شفافیت بیشتری بررسی شود. 

تورم خوراکی‌ها در ابتدای سال 1402

بررسی‌ تورم سالانه و نقطه به نقطه کالاهای خوراکی طی هفت ماهه سال جاری نشان می‌دهد به طور کلی روند تورم خوراکی‌ها در تمامی دهک‌های هزینه‌ای نزولی بوده است. نکته حائز اهمیت آن است که در ابتدای سال شدت تورم دهک‌های کم درآمد و متوسط، بیش از شدت تورم ثروتمندترین افراد جامعه بوده است. عموما به دلیل اهمیت بالاتر خوراکی‌ها در سبد مصرفی افراد کم درآمدتر، تورم خوراکی فشار بیشتری به قشر ضعیف جامعه وارد می‌کند. 

به همین ترتیب مشاهده می‌شود تورم نقطه به نقطه دهک اول در فروردین سال جاری حدود 78.4 درصد و برای دهک دهم حدود 76.7 درصد به ثبت رسیده است. بررسی تورم سالانه خوراکی‌ها نیز موید این نکته است به گونه‌ای که تورم سالانه ثبت شده در فروردین 1402 برای دهک اول حدود 78.8 و برای دهک دهم تقریبا 72.1 درصد بوده است. 

کاهش شدت رشد قیمت کالاهای خوراکی در مهر 1402

تورم نقطه به نقطه بیانگر رشد قیمت‌ها در یک مقطع زمانی نسبت به مقطع زمانی مشابه در سال گذشته هستند درحالیکه تورم سالانه حافظه بلندمدت‌تر و داده‌های بیشتری را درون خود جای داده است. در تورم بلند مدت رشد قیمت‌ها در دوازده ماه گذشته نسبت به قیمت‌ها در 12 ماه منتهی به یک سال اخیر محاسبه می‌شود.

پس از جهش قیمت‌ کالاهای خوراکی در خرداد 1401 در نتیجه سیاست حذف نرخ ارز ترجیحی، تورم نقطه به نقطه رشد بالایی را تجربه کرد. در نهایت تورم نقطه ای کالاهای خوراکی از خرداد 1402 به شکل قابل توجهی کاهش یافت. اما این کاهش در تورم سالانه با سرعت آهسته‌تری رخ داده است. 

در نهایت مشاهده می‌شود تورم نقطه به نقطه  کالاهای خوراکی در مهر 1402 در دهک اول حدود 27.7 درصد و برای دهک دهم حدود 39.5 درصد رقم خورده است. این درحالیست که تورم سالانه دهک اول در آستانه پاییز حدود 52 درصد و برای دهک دهم 56.3 درصد به ثبت رسیده است. به عبارت دیگر تغییرات در اقتصاد به گونه‌ای رقم خورده که افزایش قیمت کالاهای خوراکی به دهک‌های ثروتمندتر فشار بیشتری نسبت به کم درآمدها وارد کرده است. این اتفاق می‌تواند به معنای کاهش تورم در کالاهای مصرفی خوراکی دهک اول و افزایش شدت تورم در کالاهای مصرفی خوراکی دهک‌های بالاتر باشد.  

روند نزولی تورم نقطه به نقطه گروه غیرخوراکی

تورم کالاهای غیرخوراکی روند متفاوتی را نشان می‌دهد. بررسی نقطه‌ای تورم کالاهای غیرخوراکی دهک‌ها حاکی از روند نزولی تورم در این گروه‌های کالایی هستند. برای مثال تورم غیرخوراکی دهک اول از 40.7 درصد در فروردین 1402 به 38.8 درصد در مهر ماه رسیده است. سایر دهک‌ها نیز روند مشابهی با دهک اول طی کرده‌اند به گونه‌ای که تورم غیرخوراکی دهک دهم نیز روند نزولی به خود گرفته و از 50.5 به 43 درصد در بازه مذکور رسیده است.