خیز غیرمنتظره سرزمین آفتاب؛ همیشه پای پکن در میان است

به گزارش اکوایران ژاپن این هفته استراتژی امنیت ملی جدیدی را اتخاذ کرد که نشان از عزم این کشور برای افزایش قابلیت‌های «ضد حمله» به منظور پیشگیری از حملات دشمن دارد. این استراتژی جدید همچنین شامل دوبرابر کردن هزینه‌های نظامی جهت دستیابی به جایگاه تهاجمی‌تر و بهبود انعطاف‌پذیری نیروهای مسلح این کشور در مقابل تهدیدهای فزاینده چین، کره شمالی و روسیه است. استراتژی جدید نشان از تغییری تاریخی در سیاست نظامی منحصراً دفاعی ژاپن از زمان پایان جنگ جهانی دوم دارد. در اینجا نگاهی می‌اندازیم به سیاست‌های امنیتی و دفاعی جدید ژاپن و اینکه این تغییرات چطور قرار است وضعیت نظامی این کشور را تغییر دهند.

قابلیت ضد حمله

بنا بر گزارشی از اسوشیتدپرس بزرگترین تغییر در استراتژی امنیت ملی ژاپن، یافتن «توانایی ضد حمله» است، قابلیتی که آن را «ضروری» می‌نامند. ژاپن قصد دارد ظرف مدت 10 سال به توانایی‌هایی دست یابد که «تهاجم‌ها علیه کشورش را خیلی زودتر و در فاصله‌ای دورتر مختل کند و شکست دهد».

ژاپن می گوید حملات موشکی علیه این کشور به «تهدیدی محسوس» تبدیل شده است و سیستم دفاع موشکی متکی به رهگیری فعلی آن‌ها ناکافی است. کره شمالی تنها در سال جاری بیش از 30 موشک شلیک کرده، از جمله موشکی که بر فراز ژاپن پرواز کرد و در اقیانوس افتاد. چین هم تعدادی موشک‌ بالستیک را به آب های نزدیک جزایر جنوبی ژاپن شلیک کرد.

دوبرابر کردن هزینه های دفاعی

ژاپن قصد دارد تا سال 2027 هزینه‌های دفاعی خود را دو برابر کند و به حدود 2 درصد تولید ناخالص داخلی‌اش برساند. هدف جدید بودجه مطابق با استانداردهای ناتو است و تا 5 سال دیگر بودجه نظامی سالانه‌ی ژاپن را به سطح 10 تریلیون ین (73 میلیارد دلار)  می‌رساند، سومین بودجه بزرگ نظامی پس از آمریکا و چین.

فومیو کیشیدا، نخست‌وزیر ژاپن، گفت که برای تامین این بودجه دولتش به سالانه 4 تریلیون ین (30 میلیارد دلار) اضافی نیاز دارد و پیشنهاد افزایش مالیات برای تامین مالی آن را داد. درخواست او برای افزایش مالیات مخالفت زیادی را برانگیخت و این برنامه پنج ساله دفاعی به ناچار بدون برنامه بودجه کامل منتشر شد و همزمان حزب حاکم به بحث درباره نحوه پرداخت این کسری ادامه خواهد داد.

موشک‌های دوربرد

طی پنج سال آینده، ژاپن حدود 5 تریلیون ین (37 میلیارد دلار) برای توسعه موشک‌های دوربرد هزینه خواهد کرد. ژاپن قرار است موشک‌های تاماهاوک و همچنین موشک های هوا به سطح استنداف را از آمریکا خریداری کند و همزمان شرکت صنایع سنگین میتسوبیشی ژاپن قرار است موشک‌های هدایت شونده سطح به کشتی نوع 12 خود را بهبود ببخشد و تولید انبوه کند. مقامات دفاعی ژاپن گفتند که هنوز در حال نهایی کردن جزئیات خرید تاماهاوک هستند.

ژاپن قصد دارد انواع دیگری از زرادخانه‌ها مانند سلاح‌های مافوق صوت و وسایل نقلیه بدون سرنشین و چند منظوره را گسترش دهد و همیچنین احتمال  همکاری با بریتانیا و ایتالیا برای ساخت جت جنگنده نسل بعدی F-X نیز وجود دارد.

امنیت سایبری

کارشناسان می‌گویند که ژاپن به دلیل ضعف در امنیت سایبری و توانایی‌های اطلاعاتی کافی، باید در این زمینه‌ها به شدت به ایالات متحده تکیه کند. بر اساس برنامه پنج ساله دفاعی که روز جمعه تصویب شد، به لزوم تضمین امنیت سایبری و اطلاعاتی در صنایع دفاعی و نیروهای دفاع از خود (SDF) ژاپن اشاره شده است: «بدون امنیت سایبری، برتری نیروی دفاعی و یا قابلیت همکاری با ایالات متحده قابل دستیابی نیست ».

به گفته کریستوفر جانستون، مشاور ارشد و رئیس بخش ژاپن در مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی، این یک پیشرفت خوشایند برای ایالات متحده است، زیرا امنیت سایبری ضعیف دولت ژاپن «یک مانع اساسی برای همکاری عمیق‌تر و اشتراک گسترده‌تر اطلاعات » بوده است. ژاپن طی پنج سال آینده 8 تریلیون ین (58 میلیارد دلار) را برای دفاع بین دامنه‌ای از جمله امنیت سایبری هزینه خواهد کرد.

چین به عنوان «بزرگترین چالش استراتژیک»

ترس از وضعیت امنیتی منطقه‌ای که به عنوان "دشوارترین و پیچیده ترین" فضا در دوران پس از جنگ توصیف شده‌است، نیروی محرکه اصلی در بازنگری استراتژی نظامی ژاپن بوده است.

در این استراتژی آمده است: چین با تولید سریع تسلیحات، فعالیت‌های نظامی جسورانه‌تر و رقابت با ایالات متحده، "یک چالش بی‌سابقه و بزرگ استراتژیک" برای صلح و امنیت ژاپن و جامعه بین المللی است.

جنگ روسیه علیه اوکراین ترس از وقوع یک وضعیت اضطراری در تایوان را برانگیخت و حرکت ژاپن به سمت افزایش توان بازدارندگی را تسریع کرد.

توموهیسا تاکی، آدمیرال بازنشسته نیروی دریایی ژاپن، گفت: در حالی که کره شمالی به طور پیوسته در حال افزایش توانایی‌های هسته‌ای و موشکی خود است، تهدید اصلی همچنان چین است، تهدیدی که ژاپن مجبور بوده است «با استفاده از تهدید کره شمالی به عنوان پوشش» برای آن آماده شود.

هنوز منحصراً دفاعی؟

به دلیل سابقه ژاپن به عنوان نیروی مهاجم در جنگ جهانی دوم و ویرانی‌هایش پس از شکست، سیاست ژاپن پس از جنگ این بود که اقتصاد را بر امنیت اولویت دهد. در عوض  تحت توافقنامه امنیتی دوجانبه با آمریکا و تقسیم نقش‌ها که با عنوان «سپر و خنجر» شناخته می شود به سربازان آمریکایی مستقر در ژاپن تکیه کرد.

چشم انداز همکاری نزدیک‌تر با ارتش آمریکا تحت استراتژی جدید، نگرانی هایی را در مورد موضع‌گیری تهاجمی‌تر ژاپن برانگیخته است. ژاپن می گوید که اصول صلح‌طلبانه خود را در سطح بالایی حفظ خواهد کرد، امّا به عنوان راهی برای تقویت صنعت تجهیزات دفاعی کشور برخی از محدودیت‌ها را کاهش خواهد داد.