بغداد آستین‌ها را برای مذاکرات ایران و آمریکا هم بالا می‌زند!

به گزارش اکوایران، به عقیده رئیس‌جمهور عراق تنها دیپلماسی می‌تواند «مسائل منطقه» را حل کند.

عبداللطیف رشید، رئیس‌جمهور عراق، به مدت چند ماه در قدرت حضور نداشت. از زمان تصدی سمت ریاست جمهوری توسط او در اکتبر 2022، دولت تحقیقات گسترده ‌را برای فساد در مورد غارت 2.5 میلیارد دلار از بودجه دولتی - که «سرقت قرن» نامیده می‌شود، به راه انداخته است.

نارضایتی فزاینده‌ای از سوی ایالات متحده نسبت به بهبود روابط دولت جدید عراق با ایران، به ویژه توافق اخیر مبادله نفت در برابر گاز وجود دارد. درگیری با کشور همسایه، ترکیه، بر سر اشتراک آب در بحبوحه خشکسالی و افزایش دما و همچنین عملیات برون مرزی ترکیه علیه شبه نظامیان پ ک ک تشدید شده است. رئیس جمهور رشید طی مصاحبه‌ای با وبگاه ریسپانسیبل استیت‌کرفت در کاخ سلام بغداد، نظرات خود را در مورد برخی از مهم‌ترین مسائل روز کشور به اشتراک گذاشت:

حل مسائل منطقه از طریق گفتگو و همکاری متقابل 

عراق نقشی محوری در توافق عربستان و ایران ایفا کرد، هرچند نهایی شدن توافق مذکور بدون ایفای نقش چین ممکن نبود. از جمله تلخ‌ترین موضوعات، اتهاماتی است که هر یک از گروه‌های مخالف علیه دیگری به کار می‌برند. آیا واقعا مسائل به طور پایدار حل شده‌؟ و آیا مطمئن هستید که هر دو طرف به شرایط توافق احترام می گذارند؟

 عراق از نظر تاریخی یک نیروی مسلط در منطقه بود، از همه جنبه‌ها، از جمله دیپلماسی. اما عراق برای چندین دهه مورد غفلت قرار گرفته، رنج کشیده است، میلیون ها نفر کشته شده‌اند و تریلیون‌ها دلار هدر رفته است. زمانی این کشور یک جامعه پیچیده و تحصیل‌کرده بود، اما به مرور همه چیز را از دست داد. متأسفانه عراق اکنون در موقعیتی است که می‌تواند تجربیات خود را به اشتراک بگذارد تا دیگران بتوانند از آن بیاموزند. این منطقه تجربه طولانی درگیری دارد و همه طرف‌ها از آن خسته شده‌اند. اگرچه هیچ‌کس در اطراف میز ساده‌لوح نیست و ممکن است برخی از دست‌اندازها در طول جاده وجود داشته باشد، اما من انتظار دارم نتایجی حاصل شود زیرا هر دو طرف تمایل واقعی برای عادی‌سازی اوضاع را ابراز کرده اند.

 افزایش همکاری بین عربستان سعودی و ایران و افزایش نقش چین در عراق برای ایالات متحده چه معنایی دارد؟

من فکر می‌کنم سیاست خارجی ایالات متحده در منطقه، درست مانند سیاست‌های داخلی داخلی این کشور، در حال تغییر است. صلح و ثبات در منطقه هرگز نمی‌تواند چیز بدی باشد؛ چیزی که همیشه پیام ایالات متحده در عراق بوده است. بنابراین، نمی‌دانم که چرا در خارج از عراق این مساله متفاوت است.

آماده تسهیل مذاکرات ایران و آمریکا

پیشرفت گفت‌وگو‌ها میان ایران و عربستان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ این امر چگونه بر خاورمیانه  تأثیر می‌گذارد؟

 چالش‌های زیادی در منطقه وجود دارد. ما باید روی مسائل واقعی در دست تمرکز کنیم: بحران آب، تغییرات آب و هوایی، تامین انرژی، دور شدن از سوخت‌های فسیلی، امنیت و رشد اقتصادی در منطقه. همه این مسائل احتمالاً بیش از هر جای دیگری در جهان بر این منطقه تأثیر می‌گذارد و هیچ یک از این مسائل بدون گفتگو و همکاری متقابل حل نمی‌شود.

 آیا معتقدید بازگشت به برجام ثبات را در منطقه افزایش می‌دهد؟

 بله، و این به ثبات بیشتر عراق کمک خواهد کرد. آمریکا برای آزادی عراق فداکاری زیادی کرد، اما گاهی اوقات دوستان ما در واشنگتن فراموش می‌کنند که معامله و گفت‌وگو با ایران به معنای انتخاب طرف نیست. ما یک مرز 1000 مایلی مشترک داریم، تاریخ مشترکی داریم و اکثریت دارای دین مشترک هستند. کردها در دو طرف مرز زندگی می‌کنند، در ایران عرب‌ها و در عراق ایرانی‌ها هستند. ما در حال حاضر به گاز آنها وابسته هستیم. ما حاکم هستیم و به روابط خوب با هر دو طرف نیاز داریم. ایالات متحده می‌تواند از طریق گفتگو پیروز شود. ما اینجا هستیم تا در صورت نیاز کمک کنیم، اما درست مانند عربستان، این امر مستلزم تلاش واقعی هر دو طرف است.

بحران انسانی منطقه‌ای

همسایگان عرب شما در حال تجدید روابط با حکومت اسد هستند. آیا نقشی برای همسایگان برای کمک به مذاکره برای پایان دادن به جنگ داخلی در سوریه متصور هستید؟

شما نمی‌توانید یک مشکل را با نادیده گرفتن آن حل کنید. مشکلات سوریه فقط مشکلات سوریه نیست.یک بحران انسانی منطقه ای وجود دارد، مسائل مربوط به آب و بیابان زایی وجود دارد که همه را تحت تاثیر قرار می دهد. آیا نادیده گرفتن بشار اسد هیچ یک از این مسائل را برای کسی حل می‌کند؟ گفت‌وگو در این منطقه امری حیاتی و کلیدی است، در دوران بمباران اطلاعات نادرست، رسانه‌های اجتماعی و هزاران کانال اطلاع‌رسانی، همه ما به‌عنوان رهبران منطقه وظیفه داریم از مه‌ها عبور کنیم، بنشینیم و به چشمان یکدیگر نگاه کنیم و مستقیم صحبت کنیم. این بدان معنا نیست که صحبت کردن همه مسائل را بلافاصله حل می‌کند. البته که نه. اما در هر صورت، این مسئولیت رهبران منطقه و عراق است که به گفتگو متعهد شوند.

روابط با ترکیه به ویژه در مورد حمایت ایالات متحده از عملیات مخالفان در شمال سوریه تیره است. آیا عراق به استقرار نیروهای آمریکایی در عراق برای تکمیل آن عملیات ادامه خواهد داد؟

پایگا‌ های ایالات متحده در سراسر جهان وجود دارد. ما متحد هستیم و پایگاه های آنها به درخواست دولت عراق در این کشور است. حمایت ایالات متحده برای عراق مهم است، همانطور که حمایت عراق از ایالات متحده مهم است. ایالات متحده منافع خود را قربانی کرده است تا عراق را از شر استبداد خلاص کند، بنابراین این کار را برای عراق بسیار سخت می‌کند که در کنار ایالات متحده قرار نگیرد، همچنین پتانسیل زیادی برای شکوفایی روابط عراق و ترکیه وجود دارد، با این حال ترکیه باید به حاکمیت و تمامیت ارضی کشورهای همسایه خود احترام بگذارد.

میراث شوم صدام

 شما به فداکاری های آمریکا اشاره می‌کنید. بیست سال پس از جنگ، هنوز بحث‌هایی در مورد اینکه آیا ایالات متحده در حمله به عراق درست بوده است یا خیر وجود دارد. نظر شما چیست؟

رها کردن عراق از وحشی‌گری صدام حسین اشتباه نبود. بسیاری از مشکلاتی که عراق امروز با آن مواجه است، هنوز می‌تواند ریشه در نحوه اداره این کشور توسط صدام داشته باشد. آیا سال‌های پس از سقوط رژیم صدام می‌توانست بهتر مدیریت شود؟ فقط یک احمق می گوید نه. می‌توانم اینجا بنشینم و فهرستی بی‌پایان را ذکر کنم، اما نمی‌خواهم به گذشته بپردازم.

عراق به اندازه کافی قربانی شده‌است. بیست سال زمان زیادی است. عراقی‌ها اکنون باید مسئولیت خود را بر عهده بگیرند. ما در زیرساخت‌های خود سرمایه‌گذاری می‌کنیم، در عرصه بین‌المللی مشارکت می‌کنیم و فساد را سرکوب می‌کنیم. زمان آن فرا رسیده است که مستقر شویم و دولتی ارائه کنیم که نماینده همه شهروندانش باشد و روی آنها سرمایه‌گذاری کند. ما باید اعتماد و رابطه بهتر بین بغداد و اقلیم کردستان را تضمین کنیم. ما از سال‌ها غفلت از زیرساخت‌ها، سیستم مالی ضعیف و تأثیرات تغییرات آب‌وهوایی رنج می‌بریم، بنابراین زمان حال برای من مهم‌تر از مسائل بیست سال گذشته است.

این ماه مصادف با ششمین سالگرد شکست نظامی داعش در موصل است. اما داعش شکست نخورده است. این ایدئولوژی در عراق، افغانستان و جاهای دیگر زنده مانده است. راه حل چیست؟

داعش دیگر تهدیدی نیست که قبلا وجود داشت. اما همچنان یک تهدید است. داعش نتیجه ناکامی های ما است که یاس ایجاد کرده است. ما نمی‌توانیم و نباید دوباره همان اشتباهات را تکرار کنیم. فقر، اطلاعات نادرست، تحصیلات ضعیف و کمبود فرصت‌ها همگی به این ایدئولوژی مخرب و نفرت‌پراکن دامن می‌زنند. اما داعش فقط یک مشکل مربوط به خاورمیانه نیست، یک پدیده جهانی است.

هزاران نفر از غرب توسط داعش به خدمت گرفته شدند و اکنون به طور کامل توسط کشورهای مربوطه خود رها شده‌اند. با این حال ما در خاورمیانه مانده‌ایم تا آشفتگی را پاک کنیم. داعش ایدئولوژی نفرت بود. متأسفانه، به نظر می‌رسد که ایدئولوژی‌های نفرت در حال افزایش هستند، زیرا جوامع در سراسر جهان به نظر می‌رسد کمتر با یکدیگر مدارا می‌کنند. ذهنیت‌های خشونت‌آمیز حذف‌گرا بر بحث و سازش پیشی گرفته است. دنیا سیاه و سفید نیست. به همین دلیل است که وقتی کشورهایی مانند ایران، سوریه یا عربستان سعودی در حال گفتگو با دیگران هستند، نباید ابروها را بالا کشید. برای از بین بردن شرایط ایجاد ایدئولوژی های نفرت، باید تلاش مشترکی برای ارتقای استانداردها و ایجاد رفاه در سراسر منطقه صورت گیرد.

وزارت خارجه ایالات متحده با انتشار نظراتی، رئیس جمهور و دولت عراق را به «آزار و اذیت» کاردینال کلدانی، لوئیس رافائل ساکو و به خطر انداختن آزادی مذهبی در عراق متهم کرده است. چگونه پاسخ می‌دهید؟

من واقعاً درک نمی کنم که چگونه وضعیت توسط وزارت خارجه ایالات متحده اینقدر اشتباه تعبیر شده است. رئیس جمهور عراق قدرت تعیین رئیس هیچ مذهبی را ندارد، چه رسد به اینکه آن رئیس را بر همه فرقه‌ها تحمیل کند. این یک موضوع ثابت و پابرجا قانون اساسی عراق است. در زمانی که رئیس جمهور، جلال طالبانی، به شدت بیمار بود، فرمانی از سوی دفتر ریاست جمهوری صادر شد. این فرمان مطلقاً هیچ مبنای قانونی و قانون اساسی نداشت. پس از 10 سال، احکام را می‌توان تمدید یا لغو کرد و از آنجایی که قبلاً فاقد مبنای قانونی بود، باید لغو می‌شد. صرف نظر از این، دولت عراق حق ندارد کسی را بر هیچ فرقه ای تحمیل کند.

کاردینال ساکو هیچ امتیاز قانونی که به موجب فرمان مورد بحث به او اعطا شده بود، نداشت، بنابراین چیزی از او سلب نشده بود. ایشان هنوز توسط عراق به عنوان رئیس کلیسای کلدانی شناخته می‌شود و او در موعظه و اجرای نقش خود به‌عنوان یک رهبر مذهبی آزاد است. این موضوع در ارتباط با دیگر نهادهای مذهبی در عراق نیز به یک مشکل اساسی تبدیل شد. در شش ماه اول ریاست من، حدود 16 رهبر مذهبی فرقه‌های مسیحی برای احکام نامعتبر مشابه به خاطر اعتبار لابی کرده‌اند، اما همه آنها همچنان آزادانه وظایف خود را انجام می‌دهند. من نمی‌توانم یک کاردینال، اسقف، ملا، آیت الله یا خاخام را منصوب یا عزل کنم.