به گزارش اکوایران، کوزووو در سال 2008 اعلام استقلال کرد اما صربستان هنوز رسما کوزوو را بخشی از خاک خود می‌داند. حمله به صومعه‌ای در شمال کوزوو 15 سال پس از اعلام استقلال پریشتینا، توجهات را به مشکلات مداوم در منطقه با اکثریت صرب‌نشین جلب کرده است.

به نوشته الجزیره، استقلال اکثریت آلبانیایی کوزوو روز 17 فوریه سال 2008، تقریبا یک دهه پس از قیام علیه حاکمیت صرب‌ها رخ داد. اعلام استقلال توسط بیش از صد کشور به رسمیت شناخته می‌شود.

با این حال صربستان هنوز رسماً کوزوو را بخشی از خاک خود می‌داند. این کشور دولت مرکزی کوزوو را به پایمال کردن حقوق صرب‌ها متهم می‌کند، اما اتهامات ایجاد درگیری در مرزهای همسایه خود را رد می‌کند.

صرب ها 5 درصد از جمعیت 1.8 میلیونی کوزوو را تشکیل می دهند و آلبانیایی ها حدود 90 درصد از آن را تشکیل می‌دهند. حدود 50000 صرب در شمال کوزوو، در مرز با صربستان، با امتناع از پرداخت هزینه خدمات عمومی برای انرژی مورد استفاده خود و اغلب حمله به پلیس‌هایی که سعی در دستگیری دارند، مخالفت خود را ابراز می‌کنند.

همه آنها از بودجه صربستان سود می‌برند و هیچ مالیاتی به پریشتینا و بلگراد نمی‌پردازند.

چه چیزی وضعیت را بدتر کرده است؟

ناآرامی در منطقه زمانی تشدید شد که شهرداران آلبانیایی قومی در شمال کوزوو پس از انتخابات ماه آوریل که صرب‌ها آن را بایکوت کردند، روی کار آمدند. اقدامی که موجب سرزنش پریشتینا توسط ایالات متحده و متحدانش شد.

دسامبر گذشته، صرب‌ها در شمال کوزوو پس از دستگیری یک پلیس سابق صرب به اتهام حمله به افسران پلیس در تظاهرات قبلی، در برخی خیابان‌ها موانع متعددی برپا کردند و با پلیس تبادل آتش کردند.

اما تنش‌ها از ماه‌ها قبل به دلیل اختلاف بر سر پلاک خودروها افزایش یافته بود. کوزوو سال‌هاست که از صرب‌های شمال می‌خواهد پلاک‌های صرب خود را که مربوط به دوران پیش از استقلال است، به پلاک‌های صادر شده توسط پریشتینا، به عنوان بخشی از سیاست خود برای اعمال قدرت بر تمام قلمرو کوزوو تغییر دهند.

ژوئیه گذشته، پریشتینا یک فرصت دو ماهه برای تعویض پلاک‌ها اعلام کرد که باعث ناآرامی شد، اما بعدا موافقت کرد که تاریخ اجرای آن را به پایان سال 2023 بازگرداند.

شهرداران صرب در شهرداری‌های شمال، همراه با قضات محلی و 600 افسر پلیس، در نوامبر سال گذشته در اعتراض به تغییر احتمالی، تعمیق ناکارآمدی و بی‌قانونی در منطقه استعفا دادند.

در روزهای اخیر نیز، در پی یک درگیری مسلحانه میان پلیس و صرب‌تباران مسلح در یک صومعه در شمال کوزوو، جنگ لفظی میان پریشتینا و بلگراد بالا گرفته است. یک مامور پلیس کوزوو و سه صرب‌تبار مسلح در این درگیری کشته شدند. درگیری زمانی شروع شد که سی فرد مسلح در داخل یک صومعه ارتودکس در روستای بانیسکا سنگر گرفتند.آنها قبل از اشغال صومعه یک مامور پلیس را کشته بودند. مسوولان صومعه می‌گویند در پی محاصره پلیس و تاریک شدن هوا، صرب تباران مسلح از این مکان گریختند.

الکساندر ووچیچ، رئیس‌جمهور صربستان پس از تیراندازی در کوزوو بین صرب‌های مسلح و پلیس در خونین‌ترین درگیری تقریباً طی دو دهه اخیر این کشور، خواستار خویشتن‌داری طرفین شد.

صرب‌ها چه می‌خواهند؟

صرب‌ها در کوزوو به دنبال ایجاد انجمنی از شهرداری‌های با اکثریت صرب هستند که با خودمختاری قابل توجهی فعالیت کنند.

پریشتینا این را به عنوان دستورالعملی برای ایجاد یک دولت کوچک در کوزوو که عملا کشور را بر اساس خطوط قومی تقسیم می‌کند، رد می‌کند.

صربستان و کوزوو از زمان تعهد در سال 2013 به یک گفتگوی تحت حمایت اتحادیه اروپا با هدف عادی سازی روابط، پیشرفت کمی در این زمینه و سایر موضوعات داشته‌اند.

این گفتگوها برای طرفین شرط عضویت در اتحادیه اروپا بود.

نقش ناتو و اتحادیه اروپا چیست؟

ائتلاف نظامی ناتو 3700 نیروی حافظ صلح را در کوزوو نگه داشته که باقیمانده یک نیروی اصلی 50000 نفری است که در سال 1999 مستقر شده بود.

این ائتلاف می‌گوید در صورتی که کوزوو در معرض خطر مجدد درگیری باشد، مطابق با دستور خود مداخله خواهد کرد. ماموریت حاکمیت قانون اتحادیه اروپا در کوزوو (EULEX) که در سال 2008 برای آموزش پلیس داخلی و سرکوب فساد و تبهکاری آغاز شد، 200 افسر پلیس ویژه را در کوزوو نگه می‌دارد.

آخرین برنامه صلح اتحادیه اروپا چیست؟

نمایندگان آمریکا و ایالات متحده، صربستان و کوزووو را تحت فشار قرار داده‌اند تا برنامه‌ای را به تصویب برسانند که در اواسط 2022 ارائه شده بود و بر اساس آن بلگراد باید لابی کردن علیه کرسی کوزوو در سازمان‌های بین‌المللی از جمله سازمان ملل را متوقف کند.

کوزوو متعهد به تشکیل انجمنی از شهرداری‌های با اکثریت صرب خواهد شد. و هر دو طرف برای کمک به حل و فصل اختلافات باقیمانده دفاتر نمایندگی خود را در پایتخت‌های یکدیگر باز می‌کنند.

اما مذاکرات در مورد عادی‌سازی روابط بین دو دشمن سابق در هفته گذشته به بن بست خورد و اتحادیه اروپا آلبین کورتی، نخست وزیر کوزوو را به دلیل ناکامی در ایجاد انجمن شهرداری‌ها مقصر دانست.

کورتی که موافقت کرده بود چنین انجمنی فقط دارای اختیارات محدودی باشد و تصمیمات آن می‌تواند توسط دولت مرکزی لغو شود، دیپلمات اتحادیه اروپا را متهم کرد که از صربستان حمایت می‌کند تا او را برای اجرای تنها یک بخش از توافق تحت فشار قرار دهد.

به نظر می‌رسد رئیس جمهور صربستان آماده تصویب این طرح است و به ملی‌گرایان سرکش در پارلمان هشدار می‌دهد که در غیر این صورت بلگراد با انزوای مخرب در اروپا مواجه خواهد شد.

اما با وجود قدرتمند بودن ملی‌گرایان تندرو در هر دو طرف، به ویژه در میان صرب‌های شمال کوزوو دستیابی به هیچ پیشرفتی در چشم‌انداز دیده نمی‌شود.

چه چیزی برای جمعیت صرب محلی در خطر است؟

منطقه شمال کوزوو که در آن صرب‌ها اکثریت را تشکیل می‌دهند، از جنبه‌های مهمی مجازا بخشی از صربستان است. هزینه مدیریت محلی و کارمندان دولتی، معلمان، پزشکان و پروژه‌های زیربنایی بزرگ توسط بلگراد پرداخت می‌شود.

صرب‌های محلی می‌ترسند که پس از ادغام کامل در کوزوو، مزایایی مانند مراقبت‌های بهداشتی عمومی رایگان صربستان را از دست بدهند و مجبور به استفاده از سیستم مراقبت‌های بهداشتی خصوصی کوزوو شوند.

آنها همچنین نگران این هستند که حقوق بازنشستگی کمتر شود، زیرا میانگین حقوق بازنشستگی ماهانه در کوزوو 100 یورو (107 دلار) در مقایسه با 270 یورو (288 دلار) در صربستان است.